مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده در روستاى جزما، از توابع دهستان دو هزار واقع شده و متعلّق به فرزند مؤیّد باللَّه هارونى است.

ابن اسفندیار نسب وى را چنین آورده است:ابوالقاسم بن کیا ابى‏الحسین المؤیّد باللَّه بن حسین بن هارون بن محمّد بن هارون بن محمّد بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن بن على بن ابى‏طالب(ع).

بقعة این امامزاده در روستاى توساسان (نرگس باغ) قرار دارد.

بناى بقعه زگالى و شامل سه اتاق کوچک مى‏باشد. بام آن حلب‏پوش و داراى ایوانى در جلو که سقف آن لمبه‏کارى است، می‌باشد. ضریح بقعه، چوبى مشبّک مى‏ باشد.

بقعة این امامزاده در روستاى زیارت ور از توابع دهستان لنگا در شهر عبّاس آباد تنکابن قرار دارد. به اجماع مورّخان، خفته در این مزار، سیّد ابوالحسن المؤید باللَّه از رهبران زیدیّه مى‏باشد. ابن اسفندیار در کتاب خود نسب وى را آورده و از مراتب فضل او چنین یاد مى‏کند:

«کیا ابوالحسین پسر محمّد، پسر هارون، پسر محمّد، پسر قاسم، پسر حسن، پسر زید، پسر امام السبط حسن، پسر على امیرالمؤمنین(ع). وى به دیلمان خَلق را دعوت کرد. جمله گیل و دیلم اجابت فرمودند. در بغداد نزد سیّد ابوالعبّاس تحصیل علم کرد و بعد از آن به قاضى القضاة عبدالجبّار همدانى پیوست و در مجلس او تخریج افتاد و به نهایت رسید».

بقعة این امامزادگان در 12 کیلومترى شهر آمل، در انتهاى روستاى دو تیره و در میان مزارع شالى واقع شده است.

بنایى ساده به ابعاد 7×10 متر مى‏باشد که وسط آن، ستونى جهت نگهدارى سقف بنا کار گذاشته‏اند. بام بقعه، حلب‏سر می‌باشد و در رو به شمال باز مى‏شود و یک پنجره در آن تعبیه شده است. در وسط این فضا، صورت یک قبر بلند به اندازة چهل سانتى‏متر ارتفاع و به ابعاد 40/1×2 متر قرار دارد که روى آن پارچة سبز نهاده ‏اند.

بقعة این امامزاده در روستاى بتیرکلا، از توابع کمر رود شهر نور قرار دارد.

بنایى هشت ضلعى با بام کلاه‏درویشى می‌باشد که داخل بنا به صورت چهار گوشه و گنبد آن عرقچینى است. صندوقى چوبى به ابعاد 1×80/1 سانتى‏متر در وسط بنا قرار دارد که مرقد امامزاده را در بر گرفته است. درِ ورودى بقعه در کفش‏کن باز مى‏شود. در این کفش‏کن نیز صندوقى وجود دارد که معروف است خواهر امامزاده ابراهیم در آن مدفون مى‏باشد.

بقعة این امامزاده در روستاى تیرسا ـ از دهکده‏هاى تترستاق شهرستان نور ـ واقع شده است.

بناى بقعه، طرحى هشت ضلعى دارد و گنبد آن، هرم هشت ترک کلاه‏درویشى مى‏باشد. پوشش زیرین گنبد به صورت عرقچینى است. صندوقى به طول 14/2 و عرض 20/1 متر بر روى مرقد قرار دارد که از کنده‏کارى‏هاى ظریفى برخوردار است. این صندوق در اثر زلزلة سال 1223 هـ . ق و فرو ریختن سقف، آسیب دیده است.

بقعة این امامزاده در روستاى دینان، از دهستان امیرى بخش لاریجان و در 20 کیلومترى شمال رینه واقع شده است.

 بنایى از خارج هشت ضلعى و از داخل چهارگوش، با ایوانى در جانب شمالى آن مى‏باشد و به یارى ترنبه‏ها، طرح زیر گنبد به هشت ضلعى تبدیل گشته و پوشش عرقچینى بر روى آن استوار شده است. در حاشیة زیر کاربندى و زیر سقف بقعه، تزیینات نقش و نگار به شیوة گیاهى و اسلیمى دیده مى‏شود. گنبد خارجى بنا به صورت هرمى هشت ترک مى‏باشد. بقعه داراى درِ ورودى دولنگه است که بر روى آن، دو تاریخ 898 و 1223 هـ . ق دیده مى‏شود. داخل بقعه و بر روى مرقد، صندوق چوبى با آلت‏کارى و قاب‏بندى قرار دارد که بر روى حاشیة بالاى ضلع شمالى آن، کتیبة ذیل خوانده مى‏شود:«حرره سیّد آقا بزرگ فى شهر صفر سنة 1204. ابراهیم بن روح اللَّه بن زرّین کیا بن جعفر بن موسى بن محمّدتقى(ع) عمل نجّارى از سیّد جعفر نیاکى استاد زمان است».

این بقعه در 15 کیلومترى شمال غربى قائم‏شهر، 27 کیلومترى شهر سارى، روستاى بزرگ و سرسبز ماچک پشت واقع شده است. در میان گورستان عمومى روستا و گلزار شهداى این آبادى، بقعة کوچک و قدیمى امامزاده ابراهیم، معروف به «سه تن» قرار دارد که نزد اهالى از احترام و قداست قابل توجّهى برخوردار مى‏باشد.

بقعة این امامزاده در روستاى بالاتجن قائم‏شهر قرار دارد که شامل بقعه‏اى ساده و مستطیل شکل، با مسجدى متّصل بدان است. چهار کنج بناى اصلى، چهار گوشوار دارد که به نظر مى‏رسد در اصل کاشى‏کارى داشته است. بر روى مرقد، خشت‏هایى از کاشى به شکل صلیب و ستاره‏هاى هشت پَر وجود دارد که بقایاى کاشى‏کارى بنا هستند.

بقعة این امامزاده در روستاى «هرات بر» واقع شده است.

بنا جدیداً بازسازى شده و در چهار سمت آن ایوانى بزرگ به طول پنج متر قرار دارد و سقف ایوان و درون بقعه، لمبه‏کارى و بام آن نیز حلب‏پوش است.

بقعة این امامزاده در روستاى کراتکوتى، از توابع گلیجان در جنوب روستاى واچک واقع شده است و به «آقا سید ابراهیم» مشهور است.

بناى بقعه در گورستان وسیع قرار دارد و محوّطة بقعه به همراه مسجدى قدیمى، سقّاخانه و آب‏نما، مکان جالبى را پدید آورده است. بناى اصلى بقعه چهارگوش و داراى گنبدى سبز در وسط و دو مناره در دو طرف آن است. چهار طرف بقعه از درون، ایوان و سقف ایوان‏ها گچبرى است. ضریح فلزى به طول سه و عرض 5/2 و ارتفاع 40/2 متر گور را پوشانده که مشبّک مى‏باشد. درِ ورودى بقعه که درون ساختمان آن قرار دارد، قدیمى و داراى آلت‏هایى است که در میان آن‏ها تخته به کار رفته و طرح‏دار است.

این بنا در جنوب شرقى شهر بابلسر قرار دارد و به «امامزاده ابراهیم» ابوجواب معروف است.

ساختمان بقعه به صورت هشت ضلعى با گنبد کلاه‏درویشى هشت ترک و ارتفاع 20 متر مى‏باشد که در چهار جهت داراى درهایى است.

اضلاع خارجى بنا با طاق‏نماها و قاب‏بندى مستطیل شکل و در بالا با تزیینات طاق‏نمایى شکل، نماسازى شده است. در دوره‏هاى بعدى، بناهایى از جمله مسجد و کفش کن به بناى اصلى الحاق گردیده است. داخل بناى اصلى و بر جرز مسجد، گچ‏برى‏هاى ظریفى مى‏باشد که در نوع خود بى نظیر است. در این امامزاده، چهار در و یک صندوق قدیمى با کتیبه‏هاى تاریخى وجود دارد.

بنای این آرامگاه، برجى، چهار ضلعى و آجرى است. طول هر ضلع از بیرون، 45/4 و از درون، 92/2 متر است. بر روى هر یک از اضلاع چهارگانه، یک طاق‏نما با یک قاب مستطیل در زیر تیزة قوس قرار دارد. قاب‏هاى مزبور، جهت اجراى عناصر تزیینى مانند کاشى‏کارى و کتیبه‏نویسى ایجاد شده است که نمونة آن را در برج آقا شاه بالوى نور مشاهده مى‏کنیم. یک گیلویى به صورت حاشیة فرو رفته در بالاى طاقنماها، نماى برج را از یک نواختى بیرون آورده است.

در هفت کیلومترى شمال باختر محمّد آباد (مرکز بخش دو دانگه)، بر روى تپّه اى و در میان انبوه درختانِ روستاى استخرسر، چند اصله درخت آزاد را بریدند و دور یک درخت تنومند را سنگ چینى کردند و مدعى هستند که این مکان امامزاده اى است. این ادّعا به اثبات نرسیده و سالخوردگان نیز چیزى به یاد ندارند.

در پانزده کیلومترى جنوب خاورى نکا، روستاى چلمردى قرار دارد. در انتهاى روستا بر روى تپّه اى مشرف بر روستاى چلمردى و زارم رود بناى ساده ى مربع شکلى به ابعاد سه متر و ضریحى آهنى قرار گرفته که اهالى آن را سیّد نیّره و سیّد عبدالله و سیّد ابراهیم خوانند. ظاهراً این سه تن، مادر و دو فرزند هستند که حدود پنجاه سال قبل وفات یافته و به جهت سیادت و شرافت نسبى او و اعتقاد اهالى به ایشان، بر روى قبرشان این بناى کوچک را ساخته اند.

در پانزده کیلومترى جنوب خاورى نکا، روستاى چلمردى قرار دارد. در بالاى تپّه اى مشرف بر خیابان، دور درختى را نشان کردند و شمع افروخته اند و گویند که سیّد صادق یا سیّد طاهرنامى در آنجا مدفون است.

در بیست و هفت کیلومترى جنوب خاورى نکا، روستاى سرسبز ملاخیل قرار دارد. در خارج از روستا، بر بالاى کوهى مشرف بر روستا و در میان جنگل، دور درختى را نرده کشیده و معتقدند که امامزاده اى در آن آرمیده است. در کنار این نرده، قبر مرحوم سید احمد ساداتى که از اهالى متدین روستا بوده قرار دارد.

در سى و پنج کیلومترى جنوب خاورى نکا، در تپّه اى مشرف بر آبادى زیباى شیت، در آنجا که گورستان عمومى روستا است، مزار ساده اى قرار دارد که ابعاد آن 4×6 متر است و بام آن حلب سر است. درب بقعه از مشرق باز مى شود و قبر سیّد رضا به اندازه پنجاه سانتى متر بالا آورده اند و روى آن پارچه سبز انداخته اند. زمین زیارتگاه حدود چهارهزار مترمربع است و چشم انداز آن فوق العاده زیباست.

ده کیلومترى جنوب خاورى شهر سارى، قبل از روستاى پایین کولا، روستاى تنگ لته واقع است. در میان گورستان عمومى روستا در کنار جاده، بناى هشت ضلعى کوچکى به ارتفاع سه متر با گنبد هرمى که بام آن سفال سر است به چشم مى خورد. این بنا در اوایل سال 1384 توسّط آقاى على اصغر دور على و قدم على زارعى بر اساس خواب ساخته شده است. آنان مى گویند: در عالم خواب دیدم مرحوم میرجعفر جعفرى که در این محل مدفون است به ما فرمان داد که بقعه یى بر سر تربت او بنا کنند. پس از خواب دیدنِ شخصِ دیگرى به همین مضمون، بناى کنونى ساخته شد.

در هفت کیلومترى شمال شهر سارى، روستاى فیروزکنده واقع است که به بالا و پایین محله تقسیم شده است. در پایین محله فیروزکنده در مدخل اصلى به قبرستان و زیارتگاه امامزادگان ابراهیم و اسماعیل، بقعه سیّد باقر واقع شده که اتاقى به طول شش و عرض چهار متر و به صورت مستطیل شکل است.