مزارات ایران و جهان اسلام

بنای این آرامگاه، برجى، چهار ضلعى و آجرى است. طول هر ضلع از بیرون، 45/4 و از درون، 92/2 متر است. بر روى هر یک از اضلاع چهارگانه، یک طاق‏نما با یک قاب مستطیل در زیر تیزة قوس قرار دارد. قاب‏هاى مزبور، جهت اجراى عناصر تزیینى مانند کاشى‏کارى و کتیبه‏نویسى ایجاد شده است که نمونة آن را در برج آقا شاه بالوى نور مشاهده مى‏کنیم. یک گیلویى به صورت حاشیة فرو رفته در بالاى طاقنماها، نماى برج را از یک نواختى بیرون آورده است.

در فاصلة بین گیلویى و گردنى گنبد، سه ردیف قطاربندى آجرى به صورت قاشقى و هلالى و تغیه‏اى در سه ردیف مقرنس بندى روى هم اجرا شده است که مقرنس ردیف دوّم داراى قطعات کاشى سادة سبز رنگ است، ولى تنها چند قطعه از آن بر جاى مانده است. در بالاى قطار مقرنس، بر روى یک ردیف آجرکارى پیش آمده، گردنى هشت وجهى گنبد قرار دارد که در چهار ضلع آن، چهار حجم مثلثى شکل قرار داشته که گنبد هرمى بر فراز آن استوار مى‏گشته است. در نماى داخلى، در وسط هر ضلع، یک قاب مربّع ساده دیده مى‏شود. در بالاى برج در گوشه‏ها، چهار ترنبه ایجاد کرده‏اند که به یارى آن‏ها، طرح چهارضلعى به هشت ضلعى تبدیل شده است. بر روى این پایه، ساقة گنبد با دو ردیف مقرنس آجرى به ارتفاع یک متر برپا گردیده که از روى آن، پوشش کم خیز گنبد آغاز شده است. نکتة جالب در بناى این برج، کاربرد آجرهایى با اندازه‏هاى مختلف است که تاریخ گذارى بنا را از راه مصالح‏شناسى دچار مشکل مى‏سازد. اما با توجّه به شکل کلّى و شباهت بسیار آن با برج‏هاى شناخته شده در منطقه، از آثار قرن نهم هجرى دانسته شده است. برج مزبور را آرامگاه شمس آل رسول ـ از فقهاى مشهور آمل ـ مى‏دانند.

این بنا به شمارة 60 به ثبت تاریخى رسیده است.