مزارات ایران و جهان اسلام

بقعۀ شاه عبدالعظیم، معروف به «صفاانگیز» در شهرستان دشتی، بخش کاکی، دهستان کبگان و در حدود 500 متری جنوب غربی روستای کبگان و 79 کیلومتری جنوب غربی خورموج قرار گرفته است و تا شهر بوشهر 140 کیلومتر فاصله دارد.

این بقعه در حدود سیصد متری غرب روستای چاه خره از دهستان چغاپور و 37 کیلومتری جنوب غرب شهر خورموج واقع شده است.

اتاق فعلی، از جنس سنگ و گچ و به ابعاد 50/5 × 5/6 است. درِ آن چوبی، به عرض 75 سانتی‌متر است و درون ایوانی ساده در سمت شرق باز می‌شود. در دو طرف ایوان، دو سکو جهت نشستن قرار دارد. بقعه دارای چهار طاق نمای تزئینی در چهار جهت و سه طاقچه با طاق قوسی در اطراف است. دیوارهای بقعه از داخل و خارج کف‌مالی گچ شده و کف بقعه سیمانی و مفروش به قالی و موکت است.

این بقعه در غرب شهر خورموج، جنوب گلزار شهدا ـ روضة الشهداء ـ روی تپّه‌ای کم ارتفاع قرار دارد. بر گرداگرد این بقعه، قبرستان قدیمی خورموج واقع است. درون قبرستان، سنگ قبرهای مکعب مستطیل شکل فراوانی بوده که اکنون تعدادی از آن‌ها باقی مانده و خطوط روی بیشتر آن‌ها نیز از بین رفته است. یکی از این سنگ‌ها که به سختی قابل خواندن است، مربوط به فردی از طایفه افشار است. ناگفته نماند که هم اکنون نیز خانواده‌ای در خورموج سکونت دارد که نسب خود را به نادرشاه افشار می‌رسانند.

این بقعة زیبا و دیدنی که گنبدش هر بیننده‌ای را مسحور خود می‌کند، قبلاً در محدودة شهر نجیرم از شهرهای آباد و پر رونق خلیج همیشه فارس ایران قرار داشته و در حال حاضر، در حدود 300 متری غرب روستای زیارت ساحلی از دهستان کبکان و در 70 کیلومتری شهر خورموج، مرکز شهرستان دشتی قرار دارد.

براساس گفتة برخی از مطّلعان، اصل این بنا متعلّق به دورۀ ایلخانی (756ـ651) است و در دوره‌های بعد، تعمیراتی در آن صورت گرفته است. تاریخ برخی از این تعمیرات، بر دیوار بنا نصب است که آخرین آن مربوط به تاریخ 18/2/1387 است. بر اساس این تاریخ، به همّت خادم بقعه ـ آقای ناصر نوری بن مرحوم مسلم ـ و مساعدت حجة الاسلام آقای سیّد علی اکبر رکنی حسینی و اهالی خیّر روستای زیارت، کف حرم و شبستان بقعه، سنگ فرش شده است.

بقعة این امامزاده در دو کیلومترى ساحل دریاى کبگان از بخش کاکی و در میان قبرستان عمومى روستا در 85 کیلومتری جنوب خورموج، کنار جادّة ساحلی بوشهر ـ کنگان واقع شده و به شاهزاده اسماعیل مشهور است.

ساختمان بقعه، بنایى مربّع شکل به ابعاد 60/3×45/6 متر مى‏باشد و ورودی آن از جانب مشرق است و ایوانى به ارتفاع چهار متر دارد. بر فراز بقعه، گنبد کلاه‏خودى به قطر 5/3 و ارتفاع چهار متر تعبیه شده و در زیر آن داراى رسمى بندى‏هاى جزئى به چشم مى‏خورد. دو صفّه کوتاه در جانب غرب و شرق قبر قرار دارد. محراب کوچکى با نمادى از شمشیر که به صورت گچ‏برى در آورده‏اند، در بالاى محراب طرّاحى شده است.