مزارات ایران و جهان اسلام

این آرامگاه در دهکدة امامزاده قاسم در دو هزار خرم آباد تنکابن واقع است. بقعة اصلى با طرح مستطیل، از سنگ و گل بنا شده و اتاقى به ابعاد 7×5 متر است. مسجدى نیز در جوار بقعه بنا شده است. در وسط بقعه، سه ستون با سرستون‏هاى بزرگ قرار دارد که دوش کش (تیر حمال) روى آن‏ها استوار است. «پلورها» از دو طرف بر روى این دوش کش قرار گرفته‏اند. بالاى پلورها «پل کوبى» با درزپوش زده شده است. ستون قطور و سرستون عظیم بناى مسجد بقعه از آثار قدیمى به شمار مى‏رود. درِ دو لنگة بزرگ میان بقعه و مسجد، از نمونه‏هاى با ارزش کارهاى منبت کارى به شمار مى‏آید. یک لنگة این در را چند سال پیش تکّه تکّه کرده و به یغما برده‏اند. لنگة بازمانده به شیوة قاب و گره کار شده و در وسط آن، ستاره‏اى ده ضلعى به عنوان شمسه نقش اندازى شده است. بر روى این در، قطعه‏هاى مثلثى، پنج ضلعى و شش ضلعى از چوب شمشاد و آزاد با کنده کارى‏هاى زیبا نشانده شده است. کتیبة بالاى در به خط ثلث چنین است: «قد امر هذه الباب هاشم بن محمّد الحسینى تاریخها فى سنة ست و سبعمائة هجریه» (706 هـ . ق).

بقعة این امامزاده در روستاى جزما، از توابع دهستان دو هزار واقع شده و متعلّق به فرزند مؤیّد باللَّه هارونى است.

ابن اسفندیار نسب وى را چنین آورده است:ابوالقاسم بن کیا ابى‏الحسین المؤیّد باللَّه بن حسین بن هارون بن محمّد بن هارون بن محمّد بن قاسم بن حسن بن زید بن امام حسن بن على بن ابى‏طالب(ع).

بقعة این امامزاده در روستاى زیارت ور از توابع دهستان لنگا در شهر عبّاس آباد تنکابن قرار دارد. به اجماع مورّخان، خفته در این مزار، سیّد ابوالحسن المؤید باللَّه از رهبران زیدیّه مى‏باشد. ابن اسفندیار در کتاب خود نسب وى را آورده و از مراتب فضل او چنین یاد مى‏کند:

«کیا ابوالحسین پسر محمّد، پسر هارون، پسر محمّد، پسر قاسم، پسر حسن، پسر زید، پسر امام السبط حسن، پسر على امیرالمؤمنین(ع). وى به دیلمان خَلق را دعوت کرد. جمله گیل و دیلم اجابت فرمودند. در بغداد نزد سیّد ابوالعبّاس تحصیل علم کرد و بعد از آن به قاضى القضاة عبدالجبّار همدانى پیوست و در مجلس او تخریج افتاد و به نهایت رسید».

بقعة این امامزاده در روستاى «هرات بر» واقع شده است.

بنا جدیداً بازسازى شده و در چهار سمت آن ایوانى بزرگ به طول پنج متر قرار دارد و سقف ایوان و درون بقعه، لمبه‏کارى و بام آن نیز حلب‏پوش است.

بقعة این امامزاده در روستاى کراتکوتى، از توابع گلیجان در جنوب روستاى واچک واقع شده است و به «آقا سید ابراهیم» مشهور است.

بناى بقعه در گورستان وسیع قرار دارد و محوّطة بقعه به همراه مسجدى قدیمى، سقّاخانه و آب‏نما، مکان جالبى را پدید آورده است. بناى اصلى بقعه چهارگوش و داراى گنبدى سبز در وسط و دو مناره در دو طرف آن است. چهار طرف بقعه از درون، ایوان و سقف ایوان‏ها گچبرى است. ضریح فلزى به طول سه و عرض 5/2 و ارتفاع 40/2 متر گور را پوشانده که مشبّک مى‏باشد. درِ ورودى بقعه که درون ساختمان آن قرار دارد، قدیمى و داراى آلت‏هایى است که در میان آن‏ها تخته به کار رفته و طرح‏دار است.