مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده محمّد ـ میقان اراک‏

بقعة این امامزاده در روستای میقان (معرب میکان) در دو فرسنگى شمال شهر اراک واقع شده و به «محمّد عابد» مشهور است.

ساختمان بقعه، بنایى مشتمل بر بقعة تاریخى، گنبد کاشی‌کارى، رواق، ایوان و یک صحن معمور، با حجره‏ها و غرفه‏ها و سقاخانه و بناهاى وابسته به آن است. بناى بقعه، به صورت مربّع به دهانة 6 و ارتفاع 9 متر است که از هر ضلع، درى به رواق‏هاى اطراف یا به ایوان گشوده مى‏شود. هم سطح پوشش چهار درگاه مزبور، نیم طاقى در چهار گوشة بقعه بالا آمده که صورت ساختمان را به هیأت هشت ضلعى نامحسوس و بلافاصله به شکل فلکه‏اى تبدیل ساخته است.

امامزاده محسن ـ اراک‏

بقعة این امامزاده در 37 کیلومترى شهر اراک و در فراز تپّه‌ای مرتفع در روستاى مشهد گرمه واقع شده و به «شاهزاده محسن» مشهور است.

ساختمان بقعه از خشت و گل ساخته شده و شامل یک بنا با طرح چهار ضلعى است که حرم و ایوان ورودى و دو شبستان دیگر دارد. بر روى فضاى حرم، گنبد آجرى کم ارتفاعى تعبیه شده است.

حرم این بقعه به صورت مربّع و به ابعاد 6×6 متر با ازارة سنگى و بدنة گچى است و در چهار گوشة بالاى حرم در محل اتصال دیوارها به گنبد تزیینات گچى پلّکانى وجود دارد و در زیر گنبد، سه نورگیر تعبیه شده است. از شبستان ورودى به داخل حرم، پنج پلّه به سمت پایین وجود دارد که محل عبور به داخل حرم مى‏باشد.

امامزاده قاسم ـ تفرش

بقعة زیباى این امامزاده در 25 کیلومترى شهر تفرش و در میان روستاى شاهواروق واقع شده و به «شاهزاده قاسم» مشهور است.

ساختمان بقعه که شباهت کامل با بقعه امامزاده قاسم کهکِ تفرش و نیز با بقعه ابوالعلاى تفرش دارد، متعلّق به دورة صفویّه است. پلان بقعه با طرح چهارضلعى از نماى بیرونى است که دو ایوان اصلى در جانب شمال و جنوب و دو ایوان فرعى در سمت شرق و غرب دارد که مسدود مى‏باشد. ایوان‏ها با جدار سفیدکارى و پوشش مقرنس گچى است. در ایوان جنوبى، کتیبه‏اى به خط نستعلیق برجسته با گچ اشعارى نوشته شده که از قرار ذیل است:

سادات اشرف اند و بود قدرشان جلى‏

آل پیمبــرند و جگــر گــوشـه على‏

بر رویشان نظر مکن از روى جــاهلى‏

الصــالحـــون للَّه و الطالحــون لى‏

امامزاده قاسم ـ شاهواروق تفرش

بقعة زیباى این امامزاده در 25 کیلومترى شهر تفرش و در میان روستاى شاهواروق واقع شده و به «شاهزاده قاسم» مشهور است.

ساختمان بقعه که شباهت کامل با بقعه امامزاده قاسم کهکِ تفرش و نیز با بقعه ابوالعلاى تفرش دارد، متعلّق به دورة صفویّه است. پلان بقعه با طرح چهارضلعى از نماى بیرونى است که دو ایوان اصلى در جانب شمال و جنوب و دو ایوان فرعى در سمت شرق و غرب دارد که مسدود مى‏باشد. ایوان‏ها با جدار سفیدکارى و پوشش مقرنس گچى است. در ایوان جنوبى، کتیبه‏اى به خط نستعلیق برجسته با گچ اشعارى نوشته شده که از قرار ذیل است:

امامزاده على ـ اراک

بقعة این امامزاده در شمال روستاى ساروق و در  نزدیکى روستاى ولاشجرد واقع شده و به «شاهزاده  سیّد علی» مشهور است.

ساختمان بقعه، شامل دو فضاى مستطیل شکل به هم پیوسته است. فضاى نخست، شبستان ورودى است که داراى ابعاد 3×8 متر مى‏باشد و فضاى دوّم، حرم امامزاده به ابعاد 3×7 متر است که بر روى آن، گنبد عرقچینى کوتاهى تعبیه شده است که از خارج، پوشش کاهگلى و از داخل، پوشش گچى دارد. یک گلدستة کوتاه در کنار گنبد احداث شده است.

امامزاده على ـ اراک

بقعة این امامزاده در شمال روستاى ساروق و در  نزدیکى روستاى ولاشجرد واقع شده و به «شاهزاده  سیّد علی» مشهور است.

ساختمان بقعه، شامل دو فضاى مستطیل شکل به هم پیوسته است. فضاى نخست، شبستان ورودى است که داراى ابعاد 3×8 متر مى‏باشد و فضاى دوّم، حرم امامزاده به ابعاد 3×7 متر است که بر روى آن، گنبد عرقچینى کوتاهى تعبیه شده است که از خارج، پوشش کاهگلى و از داخل، پوشش گچى دارد. یک گلدستة کوتاه در کنار گنبد احداث شده است.

امامزاده عبدالمطلب ـ زرندیّه‏

بقعة این امامزاده در چهار کیلومتری روستاى پیک از  توابع شهرستان زرندیّة و در کیلومتر چهل اتوبان ساوه ـ تهران واقع شده است.

شکل ساختمان بقعه، از داخل به صورت یک مربّع چهار ضلعى به ابعاد حدود 5/8×7 متر است که از بیرون از پى به ارتفاع حدود 3 متر چهار ضلعى و بعد از آن به ارتفاع 70/1 به صورت هشت ضلعى است و بر روى آن، گنبد به صورت مخروطى از داخل و هرمى 12 ترک از خارج احداث شده است.

در طرفین حرم، دو اتاق به ابعاد 70/2×20/3 در حدود سال 1330 ساخته شده و روى آن‏ها نیز دو اتاق کوچک احداث شده است. در زمان قاجاریّه و در حدود سال 1250 هـ. ق، ایوان با شکوهى به بقعه الحاق شده که ارتفاع آن 5/6 متر است.

امامزاده عبداللَّه و یحیى ـ خمین

بقعة این امامزادگان در روستاى میشیجان بالا [علیا] از دهستان گله‏زن و در کیلومتر 5 جادّه خمین ـ تهران واقع شده و به «شاهزاده عبداللَّه و شاهزاده یحیى و آقا عبداللَّه» مشهور است. در یکصد متری این بنا، بقعة دیگری قرار دارد که از آنِ دو خواهر این امامزاده مشهور است.

امامزاده عبداللَّه و رقیّه خاتون ـ تفرش

بقعة این امامزادگان در یک کیلومترى شرق روستاى تبرته و در 19 کیلومترى شمال غربى شهر فرمهین واقع شده و به «شاهزاده عبداللَّه و شاهزاده رقیه خاتون» مشهور است.

ساختمان بقعه که بجا مانده از دورة سلجوقى است، شامل، یک درگاه بزرگ الحاقى و دو فضاى جانبى گنبددار است. ایوان ورودى در جانب جنوب قرار دارد و در سمت راست و چپ دیوار داخلى آن دو ورودى به سوى دو بقعه تعبیه شده است.

امامزاده عبداللَّه و آمنه خاتون ـ اراک

بقعة این امامزادگان، در خیابان شهید بهشتى شهر اراک و در محلة عبّاس آباد قرار دارد و از بناهاى منحصر به فردى است که قدمت آن بیشتر از قدمت شهر اراک مى‏باشد.

این بنا، داراى هسته‏اى مرکزى و الحاقى در شرق و غرب مى‏باشد. هستة مرکزى، یک چهار طاقى است که با پلان صلیبى شکل در زیر بناى سردابه‏اى قرار دارد. شالودة بنا از خشت خام ساخته شده و ستون‏هاى آن بسیار حجیم است. این افزایش حجم، باعث شده تا دالان کوتاهى از چهار طرف زیر گنبد خانه به وجود آید.

امامزاده عبداللَّه ـ محلّات

 

بقعة این امامزاده در محلّة پایین شهر محلّات واقع شده و به «شاهزاده عبداللَّه» مشهور است. به نوشتة مدرّسى طباطبایى، در سال 1324 هـ . ق، به استناد خوابى پدیدار گردیده و چون در کنار راه قم به اصفهان قرار گرفته، رشد و گسترش سریعى داشته است، اما مرحوم فیض ، در «گنجینة آثار قم»، بناى اصلى آن را از آثار قبل از صفویّه مى‏داند و مى‏نویسد: بقعة مورد نظر، به شکل مربّع به دهانة 8 و ارتفاع 9 متر، مشتمل بر چهار شاه‏نشین، هر یک به دهانة 4 و عرض یک متر است که از هر کدام، به جز شاه نشین غربى، درى به خارج گشوده مى‏شود. در چهار زاویة بقعه، نیم طاقى بالا آمده و صورت چهار ضلعى را به هشت ضلعى و قدرى بالاتر، به شکل شانزده ضلعى و بالاى آن به فلکه‏اى تبدیل کرده و پاطاق گنبد عرقچینى بر آن استوار شده است. جدار بقعه، داراى نقّاشى غیر ممتازى به تاریخ 1343 هـ. ق است. بر فراز بقعه، گنبدى کلاه‌خودى به قطر و ارتفاع 12 متر از آجر وجود دارد که اینک با کاشى‏هاى خشتى پوشش یافته است.

امامزاده عبداللَّه ـ نیوشت ساوه‏

 

بقعة این امامزاده در روستاى نیوشت، در 25 کیلومترى شمال غرب شهر ساوه، بعد از روستاى سقانلیق واقع شده و به «فاطمه بنت مرداویج» نیز مشهور است.

ساختمان بقعه که از آثار دورة صفویّه است شامل، یک ایوان ورودى و یک فضاى آرامگاهى (حرم) است. بر روى اتاق مرقد، یک گنبد آجرى هشت ترک قرار دارد که بر روى ساقه‏اى نسبتاً بزرگ استوار است.

امامزاده عبداللَّه ـ ساوه‏

بقعة باشکوه این امامزاده در یک فرسنگى آوه، بین آوه و ساوه و در یک کیلومتری سمت شرق جادة سلفچگان، در خارج از روستای اوجان از دهستان قره‌چای واقع شده و به «شاهزاده عبدالله اوجان» مشهور است.

امامزاده عبداللَّه ـ ساوه‏

بقعة باشکوه این امامزاده در یک فرسنگى آوه، بین آوه و ساوه و در یک کیلومتری سمت شرق جادة سلفچگان، در خارج از روستای اوجان از دهستان قره‌چای واقع شده و به «شاهزاده عبدالله اوجان» مشهور است.

امامزاده عبداللَّه ـ کودزر اراک

بقعة این امامزاده در روستاى کودزر، در 30 کیلومترى  جادّة اراک به خمین و 7 کیلومتر دورتر از جادّه  ترانزیتی، نزدیک روستاى حسن‏آباد واقع شده و به «شاهزاده عبدالله» مشهور است.

بنا بر روى سطح مرتفعى که نزدیک سه متر از سطوح اطراف بلندتر است، با نقشة هشت ضلعى به ابعاد هر ضلع، 20/4 متر ساخته شده و داراى دو ورودی یکى در شمال شرقى و دیگرى در جنوب شرقى است. گنبد امامزاده،کروى یک پوش با پوشش سیمانى است. ارتفاع داخلى بنا،از کف تا گنبد، 15 متر است و تمام دیوارهاى داخلى، از ارتفاع یک تا 12 مترى گچ‌برى شده است؛ اما سطح زیر گنبد،فاقد تزیین است. شیوة گچ‌برى بنا، آن را به قرن ششم هجرى قمرى مربوط مى‏کند.

امامزاده عبداللَّه ـ فارسیجان اراک

بقعة این امامزاده در 46 کیلومترى شمال غربى شهر اراک و در میان روستاى فارسیجان قرار دارد.

ساختمان بقعه، قدیمى و از خشت و گل می‌باشد که شامل حرم و شبستان ورودى است. حرم اصلى امامزاده، اتاق مربّع شکلى است که گنبد عرقچینى آجرى با روکش گچ دارد. در زیر گنبد، نقّاشى‏هایى به صورت گل و بوته به چشم مى‏خورد که در کتیبة داخلى آن با رنگ طلایى در زمینة سبز، آیة الکرسى نوشته شده است.

امامزاده شاهور ـ خنداب

بقعة این امامزاده در 12 کیلومترى شمال غربى شهر خنداب و در چهار کیلومترى جنوب غربى روستاى امامزاده (قلعه چه) از دهستان دهچال قرار دارد و بسیار مورد احترام اهالى است.

ساختمان بقعه که از آثار دورة صفویّه، قاجاریّه و پهلوى است، از سنگ لاشه و خشت‏وگل ساخته شده و شامل؛ دو ایوان، حرم، شبستان و گنبد است. ازارة دیوارها گچ‏اندود است و هشت طاق‏نما در داخل حرم تعبیه شده است. مرقد امامزاده به اندازة 120 سانتى متر از کف بقعه بالا آمده و باگچ پوشش یافته است. بر گرد مرقد، ضریح آهنى مشبّک قرار دارد. درِ ورودى بقعه قدیمى و منبّت کارى شده و کتیبه‏اى به این مضمون در آن دیده مى‏شود: «هو الواقف بالضمائر وقف کرد عالى جاه اللَّه یارخان از براى سنگ قبرهایى در اطراف بقعه به تاریخ 1297 ـ 1306 ـ امامزاده عمل استاد امیرقلى توسرکانى، حرّره میرزا مهدى چندى 1284».

امامزاده سهل بن على ـ شازند

بقعة این امامزاده در شهر آستانه و در چهل کیلومترى جنوب غربى اراک واقع شده و بسیار مورد توجّه اهالی است.

این بقعه درگذشته داراى چهار صحن و سرا بوده است.

1. صحن قدیم، در قسمت شمالى بقعه، که در حال حاضر اثرى از آن نیست.

امامزاده سلیمان، فضل و موسى ـ ساوه‏

بقعة این امامزادگان در 500 مترى شمال دهکدة آوه و 20 کیلومترى شهرستان ساوه واقع شده و به «شاهزاده فضل و سلیمان» مشهور است.

ساختمان بقعه، دارای گنبدى باستانى است که طبق تصریح کتاب «النقض» ـ تألیف شیخ عبدالجلیل قزوینى به سال 556 هـ. ق، و همچنین کتاب «مجالس المؤمنین» قاضى نوراللَّه شوشترى، مدفن فضل، سلیمان و موسى فرزندان بلافصل امام کاظم ‰ است. گنبد بنا، به شکل برجى است که از آجر ساخته شده است. شیوة چیدن آجرها، سطح گنبد را منقوش کرده است.

امامزاده سلیمان (هادی) ـ نراق

در پایین و خارج نراق گورستانى وجود دارد که دو بناى باستانى در آن وجود دارد، یکى از آن‏ها بقعة امامزادگان شش امامزاده است که به شاه سلیمان و شاه هادى معروف و در مجاورت شهرداری شهر نراق قرار دارد.

بقعه مشتمل از حرم، ایوان، گنبد، صحن و چند بقعة خانوادگى است. در این امامزاده شش نفر به اسامى؛ شاه هادى و شاه سلیمان از احفاد امام على بن ابى طالب ‰ و شاهزاده مهدى، شاهزاده مطهّر و شاهزاده طاهر و شاهزاده حسین از احفاد امام کاظم ‰ مدفونند.

موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده