مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده بر روى تپّه‏اى در خارج از روستاى سفیدخانى وسطى واقع شده و دور آن را قبرستان کوچکى احاطه نموده و چشم انداز بقعه فوق العاده زیبا و دیدنى است.

بقعة قدیمى این امامزاده که بر روى تپّه‏اى در اراضى روستاى دارتوت از بخش مرکزى شهرستان شیروان و چرداول واقع شده مشهور به «امامزاده باقر» است. ساختمان بقعه در سالیان قبل تخریب شد و تنها سنگ لاشه‏هاى موجود بقعه پیرامون قبر امامزاده چیده شده نمایان است که حکایت از پلان مربع شکل بنا و قدمت آن به دورة صفویه دارد.

بناى این امامزاده در صالح آباد، در 40 کیلومترى جنوب استان ایلام و 45 کیلومترى غرب شهرستان مهران واقع شده است. در زمان هلاکوخان مغول، عدّه‏اى از عشایر مهاجر که از حواشى استان کرمانشاه براى چراى دام به محل صالح آباد آمده بودند، به قبر این بزرگوار مى‏رسند و بنایى در  همان زمان برگرد آن مى‏سازند. در عصر صفویّه، بنا به دستور والى وقت، مقبره‏اى بزرگ‌تر بر آن ساخته مى‏شود. و نیز در زمان ناصرالدّین شاه، این مقبره مجدّداً توسّط والى پشتکوه تجدید بنا مى‏شود. بر دیوار امامزاده، این کتیبه به چشم مى‏خورد: «در سال 1308 هجرى قمرى در زمان حکومت ناصرالدّین شاه قاجار و به توفیق و اهتمام غلامرضا خان، والى لرستان و پشتکوه و به معمارى استاد حسین دزفولى بناى آن تجدید گردید...».

بقعة این امامزاده در 45 کیلومترى شرق شهرستان دهلران و در کنار جادّة اصلى دهلران ـ اهواز، در میان دشت بزرگ و سرسبزى بنام دشت عبّاس واقع شده است.

بناى این امامزاده در زمان جنگ تحمیلى و اشغال شهر دهلران به دست دشمن بعثى به تلّى از خاک تبدیل و به طور صد در صد تخریب گردید. پس از پایان جنگ و در سال‏هاى 68 ـ 69 توسّط مدیریت اوقاف و امور خیریّة استان ایلام کار بازسازى بقعة امامزاده عبّاس آغاز شد و بناى با شکوهى پى ریزى گشته که هنوز کار توسعة آن ادامه دارد.

بناى کنونى شامل ایوان، گنبد، حرم و ایوان و رواق است که به صورت مربّع مستطیل در آمده و ایوان اصلى آن در جانب شمال قرار دارد و داراى کاشى‏کارى است. گنبد بنا به  صورت دو پوش و به شکل شلجمى به قطر هشت و ارتفاع نُه متر است که در ساقة آن دو پنجره جهت نورگیرى تعبیه شده است.

بقعة این امامزاده، در جنوب شرقى شهر آبدانان در انتهاى شهر بر روى تپّه‏اى ساخته شده است. در اطراف امامزاده، قبرستانى وجود دارد که هم اکنون به عنوان قبرستان عمومى شهر آبدانان مورد استفاده قرار مى‏گیرد. سنگ قبرهاى قدیمى این قبرستان داراى نقوشى مانند: بزکوهى، تفنگ، شانه، مهر و تسبیح، قلیان، ابریق و غیره است و قدمت آن‏ها تا حدود دویست سال پیش مى‏ رسد.

بناى قدیمى بقعه که در دشتى مقابل روستاى شباب از بخش مرکزى شهرستان شیروان قرار دارد، درگذشته از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ ساخته شده بود که متأسّفانه در سالیان قبل تخریب شد. گویند ساختمان بقعه، پلان مربع مستطیل داشته و گنبدى عرقچینى در بالاى آن خودنمایى مى‏ کرده است.

در پنج کیلومترى جنوب شهر آبدانان، در حد فاصل بین دو روستاى پشت قلعه و جابرالانصار، بنایى گنبد دار مربوط به قرون هفتم و هشتم هجرى واقع شده که به نام امامزاده پیر محمّد معروف است.

این بنا بر پلانى مربّع شکل ساخته شده و داراى یک ورودى در ضلع شمالى و یک اتاق اصلى است. ورودى، توسّط درگاهى قوسى شکل به فضاى اصلى بنا مرتبط مى‏شود و داراى طاق نماهاى جناغى و طاقى نیم دایره است که پس از ورود به آن، در طرفین، دو طاق باز مشاهده مى‏شود. سمت راست طاق به راه پلة بنا مرتبط است و سمت چپ، به فضایى مسدود منتهى مى‏شود.

بقعة باشکوه این امامزاده در 12 کیلومترى جنوب غربى روستاى بیشه دراز، در 50 کیلومترى غرب شهرستان دهلران و در نزدیکى مرز ایران و عراق، در منطقه‏اى به نام «نصریان» واقع شده است.

ساختمان امامزاده بسیار قدیمى بود، امّا سقف نداشت. بر طبق باورهاى مردم منطقه، دیوارهاى آن سقف را نمى‏پذیرفتند. در زمان جنگ تحمیلى عراق علیه ایران و در سال 1359 هـ. ش به تصرّف ارتش عراق در آمد و دچار خسارت زیادى شد. پس از پایان جنگ و با شروع بازسازى مناطق مسکونى شهرستان دهلران، بقعة این امامزاده نیز پس از تخریب، به شکل با شکوهى بازسازى شد.

بقعة باشکوه این امامزاده، در هفت کیلومترى شرق شهر زرّین‏ آباد از توابع شهرستان دهلران، در روستاى بردى، بر روى تپّه‏ اى مشرف بر رودخانة همیشه جارى میمه، و در 180 کیلومترى جنوب شرقى ایلام واقع است. ساختمان امامزاده یکى از بناهاى بسیار قدیمى و منحصر به فرد است که برخى آن را متعلّق به دورة سلجوقیان و عدّه‏اى به دوران هلاکوخان مغول نسبت مى‏دهند.

برای دیدن تصویر در اندازه واقعی رو آن کلیک کنید.

تصویر 1

تصویر مبارک شاهزاده ابراهیم فرزند امام موسی کاظم و برادر شاه چراغ را در دامنه کوه گیسکان واقع در روستای ننیزک دشتستان ,ملاحظه می فرمایید که یکی از زیارتگاه های  منحصر به فرد استان بوشهر می باشد 

این گور در جنوب شرقی شهر دلوار واقع شده و به گور دختر مشهور است.

بنای گور دختر بسیار شبیه به مقبرة کوروش کبیر در پاسارگاد است و قدمت آن به سدة ششم قبل از میلاد برمی‌گردد. این بنا از 24 قطعه سنگ تشکیل شده است. در سنگ سوراخ‌هایی تعبیه شده که با بست‌های آهنی به هم وصل می‌شوند. در گور دختر همچنین عناصر هنر اورارتویی مانند شیروانی دو شیبه و نیز عناصر معماری ایلامی معبد چغازنبیل را می‌توان دید.

شیخ حسین، در سال 1273 ق / 1233 ش متولّد شد و در سال 1338 ق / 1298 ش در بوشهر به قتل رسید. او ملقّب به سالار اسلام و فرزند شیخ احمد یا شیخ عبدالرسول است.

ضابط چاهکوتاه و مضافات آن در زمان جنگ بین الملل اوّل و یکى از مبارزان سه گانه و سرشناس این منطقه علیه هجوم انگلیسى‏ها به بوشهر در سال 1333 ق بود. اجداد شیخ حسین خان از اعراب نجد عربستان بودند که از آن جا به قطیف و احسا مهاجرت نمودند و نزدیک به 200 سال پیش و تقریباً مقارن با سلطنت نادرشاه افشار به ایران مهاجرت کردند.

قبر ژنرال در خیابان امام خمینی  قرار گرفته است. این قبر به شکل ابلیسک در داخل فضای گلخانه‌ای شهرداری ساخته شده است. منشأ این تیپ قبرها مصری است. قاعدة ابلیسک که در وسط باغچه قرار گرفته مربّع است که وسط چهار ضلع آن از میانه به طرف داخل فرو رفتگی دارد و ارتفاع آن از سطح زمین حدود 126 سانتی‌متر است در ضلع جنوبی ابلیسک چسبیده به قاعده آن کتیبه‌ای با خط بابلی و ستاره داوود مشاهده می‌شود. قبر ژنرال یکی از آثار شکست و نابودی اجانب تجاوزگر به سرزمین ایران است.

بقعۀ شاه عبدالعظیم، معروف به «صفاانگیز» در شهرستان دشتی، بخش کاکی، دهستان کبگان و در حدود 500 متری جنوب غربی روستای کبگان و 79 کیلومتری جنوب غربی خورموج قرار گرفته است و تا شهر بوشهر 140 کیلومتر فاصله دارد.

این بقعه در روستای پشت پر از، بخش ارم و در 107 کیلومتری شهر برازجان و در مجاورت کوشک اردشیر و گور دختر و 200 متری غرب رودخانه پشت پر و در یک قبرستان قدیمی قرار دارد.

بقعۀ میر بهرست، اتاقی از سنگ و گچ به ابعاد 4×4 متر است که در آهنی آن 70 سانتی‌متر از جانب مشرق باز می‌شود و از چهار جهت دارای شاه نشین است. گنبدی عرقچینی کوتاهی دارد که در زیر آن قبرگچی سیّد بهرست واقع شده است. ارتفاع قبر 63 سانتی متر و طول و عرض آن 66×30/1 است؛ رویش، پارچه‌ای سبز رنگ کشیده‌اند و روی سنگ قبر، این عبارت دیده می‌شود:

در اطراف بقعة امامزاده میر محمّد در جزیرة خارک، قبرستان جدید و قدیمى دیده مى‏شود که اهم آن‌ها یک آرامگاه هشت ضلعى است که درون آن، دو قبر وجود دارد که یکى داراى کتیبه‏اى به این مضمون است: «وفات مرحمت بنده خلد آرامگاه حاجى محمّد ابراهیم اصفهانى به تاریخ 3 شهر صفرالمظفّر 1170». با وجود این که قبر حاج ابراهیم اصفهانى کاملاً در مرکز این آرامگاه است، ولى کیفیّت بناى آرامگاه، به صورت هشت ضلعى و از نظر سبک ساختمانى مانند بناهاى دورة مغولى است که احتمال دارد در سال 1170 هـ . ق جهت دفن حاجى ابراهیم اصفهانى هم مورد استفاده قرار گرفته باشد.

بقعة این امامزادگان در خیابان امام خمینى  شهر سمنان واقع شده است.

بقعه در گذشته داراى صحن بزرگ و مشجّر بود و در وسط گورستان قرار داشت. در اواسط سلطنت رضاشاه به واسطه احداث خیابان اصلى شهر، به کلّى ویران شد. بناى کنونى متشکّل از یک اتاق کوچک مستطیلى و یک ایوان است. در وسط حرم، ضریح فلزى آلومینیومى مشبّک و ساده، بدون سقف و به ابعاد 2×1 و بلندى 5/1 متر روى قبر بازسازى شده، نصب گردیده است. پنجره بزرگ آهنى که در قسمت بالاى آن هلالى شکل مى‏باشد، رو به خیابان باز مى‏شود و تقریباً به اندازه عرض و بلندى طاق است.

بقعة این امامزاده در50 کیلومترى شهمیرزاد و در منتهى ‏الیه مرز استان سمنان به مازندران، در خارج از روستاى فولادمحلّه، برفراز کوه‏هاى اطراف روستاى فولادمحلّه واقع شده و به «زیارت سر» مشهور است.

با وجود آن‏که بقعه بر فراز کوه و در منطقه سردسیر واقع شده و فاقد جادّه مناسب و مال‏رو است، امّا به دلیل علاقه زایران، به ویژه اهالى روستاهاى اطراف فولادمحلّه، با اشتیاق فراوان به بازسازى بقعه همّت گماشته و به زیارت آن مى‏ روند.

در یک فرسنگى شهر شاهرود، سمت جنوب جادّه شوسه شاهرود ـ سمنان، بقعه قدیمى قرار دارد که معروف به بقعه شیخ عمادالدّین است. پلان آرامگاه مربّعِ متساوى الاضلاع است که از هر طرف دوازده قدم است.

این آرامگاه بر روى تپّه‏اى در شمال دهستان قلعه نو خرقان، در 24 کیلومترى شهر شاهرود واقع شده و مدفن یکى از بزرگ‏ترین عرفاى قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هـ . ق ـ شیخ ابوالحسن خرقانى ـ است. بناى کنونى آرامگاه در دورة اخیر و به همّت انجمن دوستداران به آثار فرهنگی با آجر و تزیین کاشى، جایگزین بناى قدیمى گردیده است.