مزارات ایران و جهان اسلام

در انتهاى شهر خرم دشت و در میان قبرستان عمومى شهر، بناى با شکوه امامزادگان صالح و سلیمان واقع شده است.

بنایى بجا مانده از دوره صفویّه که شامل دو برج خوش ترکیب به قطر 5 وارتفاع تقریبى 8 متر است که یکى با گنبد عرقچینى و آن دیگر با گنبد کلا درویشى است. بین این دو گنبد یک سالن یا شبستان بزرگ به ابعاد 15×15متر تعبیه شده و این دو بقعه را توسّط درى به هم مرتبط مى‏سازد. شبستان الحاقى از دو جهت مغرب و مشرق داراى درى است. این بنا در سالیان اخیر توسّط سازمان میراث فرهنگى و صنایع دستى و گردشگرى مرمّت شده است.

در روستاى اصطلک از دهستان قاقازان غربى شهرستان قزوین، مزار متبرکى قرار گرفته که به سیّده فاطمه مشهور و معروف است. این زیارتگاه در فاصله 1500 مترى از مسجد امام زمان علیه‏السلام واقع شده و تاریخ بازسازى آن سال 1365 ه.ش است.

این بنا ک مربوط به عصر قاجار است. در زمینى به مساحت 65 متر ساخته شده که به شکل مربع مستطیل است. بقعه داراى گنبدى از نوع گرد با قطر 5/1 متر و ارتفاع 4 متر است. نماى خارجى گنبد بدون تزیین و نماى داخلى آن نقاشى است. این بقعه ضریحى از نوع چوبى دارد و مصالح اصلى به کار رفته در این بقعه آجر و آهن، یا سنگ و آهن است.

مشهور به «زین‏ العابدین»، بقعه این امامزاده در انتهاى روستاى قلات[1]،در 22 کیلومترى جنوب شهر تاکستان واقع شده است.

بنایى قدیمى و متعلّق به دوره قاجاریّه که از خشت و گل و آجر ساخته شده و در سالیان اخیر تعمیر شده است. بقعه از خارج به صورت مربّع و به ابعاد 8×8 متر و داراى چهار صفّه کوتاست و در هر صفّه شاه نشین یا سکویى احداث شده است. چهار زاویه بقعه را با ایجاد چهار گوشواره به دایره تبدیل نموده و در نتیجه گنبد زیباى بقعه را بر آن استوار ساخته‏ اند.

بقعه این امامزاده در میان روستاى کندر، در 7 کیلومترى شمال باختر تاکستان واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل و در سال 1381 خراب شده بود، توسّط صمد عسکرى تخریب شدو بناى جدیدى به صورت مستطیل و به ابعاد 9×14 متر ساخت شد که اتاقِ مرقد به ابعاد 5×5 متر است و الباقى فضا به صورت شبستان مى‏باشد. درِ بقعه از جانب مشرق باز مى‏شود و درى در سمت شمال در حال افزودن مى‏ باشند. تمام دیوار بقعه سنگ کارى شده و الباقى آن گچ اندود است.

بقعه این امامزاده در کنار مسجد امام زمان علیه‏السلام روستاى سیف‏ آباد بخش خرم دشتِ تاکستان واقع شده است.

بقعه بنایى ساده و به شکل مربّع مستطیل و به ابعاد 5×7 متر با گنبد استوانه‏اى به ارتفاع 5/2 متر است که در وسط آن صورت قبرى است که اخیرا مرمّت شده است. بخشى از اتاقِ مقبره در حیاط سمت چپ و راست منزلى قرار دارد که حاضر به عقب نشینى و آزاد سازى بقعه نیستند. اکثر زایران این بقعه، بانوان هستند و معتقدند که منازل اطراف بقعه جزو زمینهاى امامزاده بوده است که در سالیان قبل به تصرّف افراد در آمده است. متأسّفانه از هویّت شخصیّت مدفون اطّلاعى حاصل نشد.

مشهور به «شاهزاده افخم»، بقعه این امامزاده در انتهاى خیابان شهداى روستاى نرجه، در میان قبرستان، و در 26 کیلومترى شهر قزوین و 8 کیلومترى شهر تاکستان واقع شده است.

بنا، قدیمى و از آثار دوره قاجاریّه به شمار مى‏آید. شالوده بنا از خشت و گل و بخش‏هایى از آن، از آجر استفاده شده و شامل ایوانى به ابعاد 1×4 و ارتفاع 3 متر است که در آن از جانب جنوب باز مى‏شود و مستقیما به اتاقِ مرقد راه دارد. این اتاق به شکل مربّع و به ابعاد 4×4 متر مى‏ باشد. چهار زاویه بنا را با ایجاد چهار طاق‏نما به دایره تبدیل نموده و در نتیجه، گنبد کلاه‏خودى بنا به قطر 4 و ارتفاع سه متر بر آن استوار ساخته‏ اند.

مشهور به «امامزاده، جعفر»، بقعه این امامزاده درمیان روستاى ویرانه ابراهیم آباد، در 25 کیلو مترى شمال خاورى تاکستان واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود، بر اثر زلزله بوئین‏زهرا در سال 1357 ه . ش تخریب شد و به جاى آن بناى کنونى با طرح مربّع، به ابعاد 4×4 متر ساخته شد که بر روى آن گنبدى مخروطى به قطر 3 و ارتفاع 3 متر قرار دارد.
تمام نماى خارجى بقعه با آجر و سیمان تزیین گردیده و گنبد بنا نیز پس از گچ اندود، رنگ سبز شده است.

مشهور به «شاهزاده احمد بن موسى بن جعفر علیه‏السلام» بقعه باشکوه این امامزاده در خارج از روستاى نودهک، در میان قبرستان عمومى و در 23 کیلومترى تاکستان قرار دارد.

اصل بنا به ابعاد 6×6 متر با راهرویى که به عنوان درگاه است، به قطر یک متر در مشرق و جنوب مى‏باشد. در چهار جهت بقعه، طاقچه‏اى تعبیه گردیده و زاویه‏هاى آن را با برآمدگى به دایره تبدیل نموده‏اند و در نتیجه، گنبد عرقچینى بر آن استوار کرده‏اند. گنبد از نوع دوپوش، به قطر 6 و ارتفاع 3 متر و از خارج به صورت هرمى هشت ترک به ارتفاع چهار متر مى‏باشد که سراسر با کاشى‏هاى نره‏اى در زمینه اسماى متبرّکه و به رنگ لاجوردى و سفید تزیین شده است.

مشهور به «امامزاده تبریزک»، بقعه این امامزاده در مجاورت قبرستان عمومى روستاى طرویزک و در 45 کیلومترى شرق تاکستان واقع شده است.

بقعه شامل سه اتاق تو در توست که از خشت‏وگل ساخته شده و تزیینات آن کاه‏وگل و متعلّق به دوره قاجاریّه مى‏باشد. ابعاد بقعه 12×5 متر و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود و در هر یک از سه اتاق درى جداگانه رو به حیاط باز مى‏شود. کنار اتاق اوّلى که مربوط به شاهزاده ابراهیم است، راه پلّه‏اى به پشت بام بقعه دارد. در وسط هر یک از اتاق اوّلى و دوّمى، صندوق چوبى مشبّک به ابعاد 20/1×2 متر قرار دارد که روى آن پارچه سبز نهاده ‏اند. چهار زاویه بنا را با ایجاد برآمدگى به دایره تبدیل نموده است و در نتیجه، گنبد بنا را که از داخل به شکل استوانه‏اى به قطر 5 و ارتفاع 4 متر مى‏باشد، تعبیه نموده ‏اند. قبر سیّده رضیه خاتون بدون صندوق است. زمین زیارتگاه حدود سیصد مترمربّع مى‏باشد.

بقعه این امامزادگان در ابتداى بلوار امام خمینى رحمه‏الله روستاى نرجه، میان قبرستان عمومى و در 26 کیلومترى شمال خاورى تاکستان واقع شده است.

اصل بنا به صورت برج مدوّر به قطر 5 متر و ارتفاع بیش از 8 متر است که از خارج به صورت مربّع و به ابعاد 5×5 متر مى‏باشد، چهار زاویه آن را باکمک یک فضاى کاذب پخ کرده و به دایره تبدیل نموده‏ اند. گنبدى زیبا و دوپوش برروى بقعه تعبیه شده که قطر آن 5 و ارتفاع آن حدود 4 متر است.

این آرامگاه باشکوه در 35 کیلومترى غرب شهر تاکستان، در حدود یک کیلومترى خارج از آبادى هفت صندوق، پس از عبور از روستاهاى حسین آبادِ دو دانگه و جرندق، بر روى تپّه‏اى کم خیز و مشرف بر آبادى واقع شده و چشم انداز آن زیبا است.

این بنا که شباهتى با بقعه امامزاده اسماعیل مدفون در روستاى منصور آوج دارد، داراى یک اتاق مربّع شکل به ابعاد 6×6 متر است که ضخامت دیوارهاى آن بیش از یک متر مى‏رسد. چهار زاویه اتاقِ مرقد را با ایجاد گوشواره به دایره تبدیل نموده و سپس گنبد پیاله‏اى شکل را بر آن استوار ساخته‏ اند.

این آرامگاه در انتهاى روستاى شنستق علیا تاکستان و در میان قبرستان عمومى آن واقع شده و بنایى نستبا قدیمى است .

بنا از خارج به صورت هشت ضلعى است و هر یک از اضلاع آن حدود 2 متر است و در سالیان اخیر با آجرکشى به دایره تبدیل شده است.

بر فراز بقعه، گنبدى به سبک عرقچینى بلند به قطر 4 و ارتفاع 3 متر است و با رنگ سبز نقاشى شده است. در میان بقعه، ضریح آهنى به ابعاد 20/2×2 متر نصب است. شالوده بنا از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ ساخته شده و قطر دیوار بقعه بیش از یک متر است و بنا را متعلّق به دوره صفویّه مى ‏دانند.

بر روى تپّه‏اى که در جانب شمال شرقى قلعه قرار دارد، برج ویرانه سنگى دیگرى که از نظر شکل کلى، ستون‏هاى مدوّر روى نما و مصالح به کار رفته در آن شبیه به دو آرامگاه دیگر است مشاهده مى‏ گردد. این برج نسبت به دو برج دیگر صدمه بیشترى دیده و برخى از اضلاع آن فرو ریخته است.

بناى آرامگاه بزرگ که در کنار دریاچه و در جنوب تپّه امامزاده قاسم قرار دارد در محل بنام قلعه ساسان خوانده مى‏شود. بناى مزبور بر فراز تپّه بلندى ساخته شده که قسمت بالاى آن فاقد پوشش گیاهى است و به صورت ـ
سکوئى از سنگ سیاه جلوه‏گر مى‏باشد. این تپّه از سه جهت داراى شیب تند است که تا حدى دسترسى به بناى روى تپّه را مشکل مى‏سازد ولى راحت‏ترین راه وصول به بنا از طریق گرده جنوبى تپّه مى‏باشد. در حال حاضر دریاچه پشت سد تا پاى این تپّه ادامه دارد و منظره جالبى را براى آن به وجود آورده است.

این مقبره در بیست مترى امامزاده یالغوز امام، در ابتداى قبرستان بزرگ روستاى کلنجین، در 25 کیلومترى شهر آوج واقع شده است.

بنایى مدوّر به ارتفاع 20/3 متر با گنبد عرقچینى است که شالوده آن با سنگ لاشه و ملاط گل ساخته شده و در سالیان اخیر با گچ و سیمان اندود شده است. در میان بقعه، صورت قبرى در وسط و دو قبر دیگر در کنار آن است.

قبر سمت راست از آنِ عالم ربّانى و زاهد متقّى حضرت آیه‏اللّه‏ حاج ملا عبداللّه‏ صادق جعفرى معروف به حاج آخوند فرزند مرحوم ملا صادق متوفّاى سنه 1324 ه . ش است.

این زیارتگاه در انتهاى روستاى دیال‏آباد از دهستان دشتابى غربى، در 29 کیلومترى جنوب باختر شهر قزوین و 23 کیلومترى شمال شهر بوئین زهرا واقع شده است.

اصل بنا به صورت مربّع و به ابعاد 5×5 متر است که درِ آن از جانب مشرق باز مى‏شود. چهار زاویه بنا با ایجاد چند برجستگى به دایره تبدیل شده و سپس گنبد کلاه خودى بنا که به قطر 5 و ارتفاع 3 متر است بر آن استوار شده است. در غرب بقعه، محرابچه‏اى تعبیه شده و چندین طاقچه در دیوار آن احداث کرده ‏اند.

این بقعه در حدود دو کیلومترى خارج از روستاى کلنجین و در 24 کیلومترى شهر آوج در میان باغات گندم و بر روى تپّه‏اى واقع شده که چشم انداز آن زیباست.

بنایى کوچک و مدوّر به قطر 3 و ارتفاع 20/2 متر مى‏باشد که بر روى آن گنبد استوانه‏اى به ارتفاع 2 متر تعبیه شده و اخیرا مرمّت شده است. به اعتقاد اهالى، پیر بابا نخستین متولّى بقاع متبرکه امامزاده سیّد عبدالقهّار وامامزاده على اصغر و امامزاده دو تن کلنجین مى ‏باشد.

این بقعه در دامنه کوه رامند، در جنوب شهر بوئین زهرا واقع شده و مورد احترام اهالى است.

بقعه، بنایى ساده از سنگ لاشه و ملاط گل و گچ است که بر روى آن گنبد عرقچینى به ارتفاع حدود یک متر قرار دارد.

مؤلّف تاریخ بوئین زهرا در این باره مى‏نویسد: «تنها در جنوب شهر و در دامنه کوه جایى که اهالى به آن آق امام
مى‏گویند، بقعه‏اى قرار دارد. آق امام مکانى است با ساختمان بسیار کوچک که بناى ساختمانى آن از گل و سنگ بسیار ساده ساخته شده و هیچگونه گنبد و بارگاه یا سنگ قبر و ضریحى ندارد و گویا قبر سردار زرتشتى بوده است.»[1]

بقعه این امامزاده در میان روستاى کردوجین، چسبیده به منزل آقاى محمّد على قربانى واقع شده و بنایى ساده از خشت و گل است.

بقعه به ابعاد 3×4 متر  است و در زلزله سال 1380 آسیب جدّى دیده و تنها همین اتاق ساده باقى مانده که ایوان چوبى ساده‏اى در جانب مشرق دارد.

اهالى به این بقعه سفید امام لقب داده و آن را آق امام مى‏خوانند. گویند در حدود یکصد سال قبل شخصى بر اثر خواب نما شدن این مکان را ساخته است.

بقعه این امامزادگان در میان قبرستان قدیمى روستاى خیارج، در 16 کیلومترى جنوب شهر بوئین زهرا واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود در سالیان اخیر تخریب شد و بجاى آن بناى مربّع شکلى به ابعاد 18×18 متر ساخته شد که دو در درجانب شمال و جنوب دارد. دو پنجره جهت نورگیرى در دو جانب دیگر بقعه طرّاحى شده
است. گنبدى عرقچینى بر ساقه‏اى یک مترى در حال ساخت مى‏باشد. تمامدیو ار داخل و خارج بقعه با آجرهاى پنج سانتى تزیین شده است. در دو جهت غرب و شرق بقعه درى وجود ندارد، امّا عینا ایوان شمالى و جنوبى در آن اجرا شده است.