- جمعه ۲۸ شهریور ۹۳
در فاصله 12 کیلومترى از شمال قزوین، محل خوش منظره و خوش آب و هوایى قرار دارد که به علّت ارتفاع زیاد، هواى آن از هواى قزوین خنکتر است. در این محل، بر روى ارتفاعات جانب چپ، رودخانه عریضى به نام ارنزک جریان دارد. برج بلندى نیز از دور بر فراز این بلندى خودنمایى مىکند؛ چنان که از مسافتى بسیار دور از میان دشتها و صحراهاى اطراف قزوین مىتوان آن را دید. بلندى مزبور بر تمام محیط اطراف مسلّط است و از فراز آن مىتوان شهر قزوین را به خوبى مشاهده کرد.
برج باراجین بر روى سکویى هشت ضلعى که حدود یک متر از کف زمین
ارتفاع دارد، بنا شده است. رج اوّل سنگ چینِ سکوى مزبور با سنگهاى
صاف و تراش دار چهارگوش بنا شده است و این تنها قسمت از بناى برج
است که از سنگهاى تراش دار در بناى آن استفاده شده است. طول هر یک
از ضلعهاى هشت ضلعى، 70/3 متر است.
در روى این سکوى هشت ضلعى، نقشه اصلى برج اجرا شده است.
نقشه برج عبارت است از: هشت نیم ستون مدور که بر گرداگرد بدنه مدور
اصلى برج، با فاصلههاى منظم کار گذاشته شدهاند. فاصله میان این نیم
ستونها 70 سانتى متر، محیط نیم ستونهاى مدور 85/1 متر و
برجستگىهاى میان آن تا بدنه برج، 60 سانتى متر است.
فاصله میان بدنه اصلى برج تا لبه سکوى هشت ضلعى 20/2 متر و
فاصله بیشتر برجستگى نیم ستونها تا لبه سکو، 60/1 متر و محیط پایین
برج 17 متر است. بلندى نیم ستونها به اندازه نیمى از ارتفاع اصلى برج
است و نیم ستونها در آنجا قطع شدهاند. با توجه به مصالح خشتى که در
ساختن بنا به کار برده شدهاند، انتخاب چنین نگهدارندههایى حاکى از ذوق
سلیم و مبتکرانه معمار بوده است. ارتفاع نیم ستونهاى مذکور نزدیک به 6
متر است. از محلّى که ستونها پایان یافتهاند، بدنه اصلى برج به ارتفاعى
برابر با ارتفاع قسمت اوّل بالا مىرود. حدود یک متر به نوک برج مانده، یک
دوره سنگ خاراى تراش دار که با دقّت خاصّى تراش داده شده، دور تا دور
برج قرار گرفته است، به نحوى که حدود 10 سانتى متر از لبه آن از بدنه برج
بیرون زده است. بر روى این لبه سنگى، شش رج آجر قرمز رنگ با آجرهایى
به ابعاد 5×26×26 سانتى متر چیده شده است. سپس روى رج آخر با سنگ
قلوه و سنگ لاشه با ابعاد کوچکترى از بدنه برج، دیوار برج حدود 30
سانتى متر بالا برده شده است. بار دیگر، بر روى این قسمت، دو رج آجر
چیدهاند و سپس آخرین قسمت بالاى برج با استفاده از سنگهاى لاشه و
ملاط به ارتفاع نیم متر بنا شده است. مصالح عمدهاى که در ساختن این برج
به کار برده شدهاند، چیزى جز سنگ قلوه و سنگ لاشه و ملاط سخت و
محکم گچ نیست.
در سمت چپ درِ ورودى برج ـ حد فاصل میان نیم ستونها ـ آجرهاى
قرمز رنگ را روى بدنه برج قرار دادهاند و سپس روى آن را لایه ضخیمى از
گچ کشیدهاند. بر روى این لایه، به کمک آجرهاى لعاب دارد رنگى که قسمت
نره آنها لعاب داده شده است، طرحهاى تزئینى هندسى اجرا شده است.
در مجموع، بناى برج باراجین از نظر تناسب، اثرى جالب توجّه است و
چنان مىنماید که از پایین به بالا، رفته رفته از قطر بنا کاسته
- ۱۳۴۶
- ادامه مطلب
