مزارات ایران و جهان اسلام

این آرامگاه در 25 کیلومترى جنوب باخترى تویسرکان، در میان روستاى ابودرداء[1]قرار دارد.

بناى قبلى که از خشت و گل و سنگ‏هاى کوهستانى ساخته شده بود، بر اثر فرسودگى تخریب گردید و به صورت تلّى از خاک در آمد. در سالیان اخیر، به همّت اهالى خیّر بنایى ساده و مربّع شکل به ابعاد 5/4×5/4 متر ساخته شد که سه در از سه جهت آن تعبیه شد و در وسط آن صورت قبرى ملاحظه مى‏شود. بر بالاى بقعه، گنبدى غنچه‏اى به قطر 5/1 و ارتفاع بیش از 2 متر ساخته شده که فاقد تزیینات مى‏باشد. پیرامون این بقعه، گورستان عمومى اهالى روستا است.

اهالى روستاى ابودرداء از دیر زمان به این مکان اعتقاد داشتند و حتّى اگر
بخواهند قسم راستى بگویند، رو به طرف همین مقبره مى‏ایستند و قسم
مى‏خورند مى‏دانند که قسم خورنده دروغ نمى‏گوید.

در بین اهالى، کرامات زیادى به این مکان منسوب است و مى‏گویند که،
ابودرداء در زمان فتح نهاوند به همراه سپاه اسلام بود و فرزندش نیز با او به
جنگ کفّار آمد و قبر او در بالاى کوهى در روستاى بوستان درّه تویسرکان
است و سالیانى است که خراب شد، امّا همچنان زیارتگاه اهالى است.[2]

نام وى را عویمر بن عامر بن مالک بن زید بن قیس، یا عویمر بن قیس بن
زید بن امیه، یا عویمر بن عبداللّه‏ بن زید بن قیس بن امیه، یا عامر بن زید
نوشته‏اند. صحابى معروف پیغمبر اسلام و از دانشمندان و خردمندان
صحابه بشمار مى‏آید و مى‏گویند: رسول اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله وى را با سلمان عقد
مؤاخات بست. داستان اسلام او را مرحوم راوندى در خرائج چنین آورده
است: «ابو درداء را بتى در خانه بود که آن را مى‏پرستید. عبداللّه‏ بن رواحه و
محمّد بن مسلمه مراقب بودند که روزى وى به خانه نباشد و بتش را
بشکنند. فرصتى شد و هنگامى که او در خانه نبود، به خانه‏اش رفته، بت را
شکستند. چون بازگشت و بت را شکسته دید، از همسرش پرسید، وى گفت:
من نیز در خانه نبوده‏ام و چون آمدم بت را شکسته دیدم. زن ادامه داد که، اگر
کارى از بت ساخته بود از خود دفاع مى‏نمود. ابودرداء به زن گفت: لباسم را
بده بپوشم. رخت به تن کرد و راهى خانه پیغمبر صلى‏الله‏علیه‏و‏آلهگشت. حضرت پیش از
ورود او به یاران فرمود: اکنون ابودرداء مى‏آید و اسلام مى‏آورد. ناگهان وارد
شد و مسلمان گشت. او پس از اسلام آوردن، حافظ قرآن کریم شد و در
جنگ احد و غزوات دیگر حضور داشت و از گِردآورندگان قرآن کریم بود. در
زمان خلافت عمر، قاضى دمشق بود و در آن جا به تعلیم قرآن مى‏پرداخت.
مقبره او و زنش امّ الدرداء در دمشق است و وفات او را در حدود سال 32 و
برخى سال 31 ه . ق نوشته‏اند. بنابراین این مکانى که اینک در روستاى
ابودرداء به او منسوب است، نمى‏تواند صحیح باشد. برخى این آرامگاه را
متعلّق به ابو بریده عضدى از اهالى یمن دانسته‏اند که در جنگ نهاوند در این
مکان به شهادت رسیده است.»[3]

ابودرداء، همان کسى است که خدمت فاطمه الزهرا علیهاالسلام آمد و عرض کرد:
اى فاطمه! على در میان نخلستان از دنیا رفته است! دختر رسول خدا صلى‏الله‏علیه‏و‏آله
فرمود: اى ابى درداء! على از دنیا نرفته، بلکه از خوف خدا غش کرده و
بیهوش شده است.

ابن قتیبه دینورى در کتاب الامامه و السیاسه داستانى را ذکر مى‏کند که
علاوه بر انعطاف او به معاویه، نشان مى‏دهد که او تا پس از سال 31 در قید
حیات بوده و در جنگ نهاوند حضور نداشته است، تا در تویسرکان وفات
یابد. ابن قتیبه مى‏نویسد: «در آغاز خلافت ظاهرى على علیه‏السلامابودرداء و
ابوهریره از سوى معاویه به نزد حضرت آمدند و گفتند: یا على! شخصیّت و
فضیلت تو محفوظ است و کسى نتواند آن را منکر گردد، ولى معاویه از تو
تقاضایى دارد و آن، اینکه کشندگان عثمان را به دست او سپارى و اگر تو در
این امر موافقت کنى، بر فرض که معاویه باز هم به عناد خویش ادامه دهد، ما
با تو خواهیم بود. حضرت فرمود: شما قاتلان عثمان را مى‏شناسید؟ گفتند:
آرى! فرمود: بروید و ایشان را دستگیر کنید. آنان به نزد محمّد بن ابى بکر و
عمار یاسر و مالک اشتر رفتند و به ایشان گفتند: شما کشندگان عثمانید و ما
ماموریم شما را به نزد معاویه بریم. ناگهان اهل مدینه خبردار شدند و همگى
به یکباره از خانه‏ها بیرون شده، تعداد ده هزار تن گرد آمدند و فریاد زدند: ما
همه کشندگان عثمانیم! آن دو چون آن صحنه بدیدند، مأیوسانه از مدینه به
شام بازگشتند و به خانه خود در حمص خزیدند، و به نقل نصر بن مزاحم آن
دو در جنگ صفین شرکت ننمودند.»[4]