- پنجشنبه ۲۷ شهریور ۹۳
بقعه این امامزاده در روستاى اشتهازان، از بخش فشاپویه دهستان کلین قرار گرفته است.
بنابر گفته اهالى نام این مکان، امامزاده ملک است و از آنجا که هیچ نشانى از سنگ قبر او وجود ندارد به امامزاده غیبى شهرت یافته است.
بر اساس گفته راویان، در اوایل دهه 1340 هـ . ش در جوار مکان فعلى امامزاده، خانه یکى از روستاییان به نام رجبعلى و بقعه محلّ قرار دادن آرد بود. روزى نوجوانى با پیراهن سفید به رجبعلى می‌گوید با طهارت به اینجا بیا. اینجا امامزاده ملک غیب است. فردى به نام جعفر زاده که مباشر بوده از این قضیه مطلع می‌شود، ابتدا به مدّت سه روز به آن اتاق آب می‌بندند تا خراب شود، اما با خراب نشدن بنا، او با بیل و کلنگ آن را خراب می‌کند و اتاق با صداى مهیبى ویران می‌شود. در این هنگام، صدایى به مباشر می‌گوید، خانه‌ام را خراب کردى خدا خانه‌ات را خراب کند.
پس از مدّتى همسر مباشر در هنگام وضع حمل فوت می‌کند. جعفر زاده از کار خود پشیمان مى شودو ساختمان کنونى حرم را احداث می‌کند. بنا از گذشته تاکنون تغییرى نکرده است. فقط تمام سقف اتاقى که در پشت بقعه قرار دارد ریزش کرده است. اتاق در پشت امامزاده در شرق، جنوب شرقى و جنوب قرار داشته، که محلّ اسکان خادم امامزاده بوده، و خراب شده‌اند.
بناى بقعه از یک گنبدخانه تشکیل شده است. این بنا فاقد هر گونه فضاى جانبى، پیش فضا و ایوان است. مساحت بقعه 5/4 متر و ارتفاع نماهاى بقعه تا کف زمین در حدود 5/3 متر است. به دلیل گسترده بودن فضاى باز اطراف بنا و معین نبودن حدود فضاى صحن در مورد اندازه عرصه بنا، نمی‌توان اظهار نظرى کرد. کاهگل، آجر و چوب از جمله مصالح استفاده شده در این بنا هستند.
به دلیل اینکه اکثر دیوارهاى صحن خراب شده، ورودى صحن نامشخص است و صحن وسیعى اطراف بنا را در بر گرفته است. دیوارهاى صحن از جنس کاهگل و به ارتفاع دو متر است. به استثناى قسمتى از دیوار که نیمه مخروبه است. در ضلع شرقى و جنوب شرقى صحن، حجره قرار دارد. در صحن امامزاده نهال‌های خشک شده زیادى دیده می‌شود. نماهاى مختلف بنا به صورت کاهگلى است. این جداره‌های کاهگلى در قابى آجرى قرار گرفته است، به طورى که ارتفاع ازاره آجرى آن در حدود یک متر است. در میانه جداره شرقى، درِ چوبى و قدیمى بقعه قرار دارد.
در ضلع شمالى نیز طاقى به صورت کریدور دیده می‌شود که نوع قوس آن مشابه قوس کمانى است. در ضلع جنوبى نیز طاقى دیده می‌شود که متصل به فضاى داخل است و بدون درِ ورودى است. نوع قوس آن نیز کمانى است.
لبه انتهایى نماها، آجرکارى و به صورت دوال بندى دیده می‌شود. ابعاد گنبدخانه، 4×4 متر با ارتفاع چهار متر است. گنبدخانه با صحن همکف، و فاقد هر گونه پلّه است. داخل بنا به صورت کاهگلى است و تزیینات خاصى در آن دیده نمی‌شود. در جداره‌های داخلى طاقچه‌ها و طاق‌هایی با قوس کمانى وجود دارند. دو طاقچه در شمال شرق گنبدخانه به ابعاد یک متر در دو سانتى متر و ارتفاع یک متر قرار دارند که از کف حدود یک متر دست انداز دارند. سقف طاق‌ها نیز به صورت گهواره اى بنا شده‌اند.
در این بقعه نشانى از ضریح نیست و داخل آن متروکه به نظر می‌رسد و خاک زیادى کف بنا را پوشانده است. در کف بنا نیز دو گودال حفر شده است که احتمالاً کار جویندگان گنج بوده است. درِ ورودى در شرق حرم قرار دارد که به ابعاد یک متر در یک متر و دو سانتى متر است و به صورت درِ چوبى قدیمى دو لنگه است.
محلّ دفن امامزاده ملک غیبى مشخص نیست. پوشش سقف بقعه کاسه اى (چهار ترکى) که از داخل و بیرون با اندود کاهگل پوشیده شده است. ارتفاع نوک گنبد تا کف 10/5 متر و قطر داخلى آن 30/4 متر است.
بناى بقعه از یک چهار طاقى به عنوان گنبدخانه تشکیل شده که در این شکل خود طرحى ساده و اولیه از یک بناى آرامگاهى منفرد را ارائه می‌دهد. به نظر می‌رسد که دالان‌ها و اتاق‌های همه جداره‌ها، در گذشته باز بوده و چهار طاقى بقعه فاقد در بوده است که امروزه در نتیجه برخى تصرفات و فقط دو تاى آن‌ها باقى مانده است. بناى بقعه قدیمى و سالم است و نشانى از دخل و تصرفات جدید در آن دیده نمی‌شود. فقط کمى از اندودهاى بیرونى آن ریخته که نیازمند تعمیر است. ([1])
- ۱۳۴۹
- ادامه مطلب
