مزارات ایران و جهان اسلام

بقعة این امامزاده بر بالای پشته‌ای در ارتفاعات شرقی کوه قلعه واقع شده است. از جنوب به ارتفاعات و از غرب به ارتفاعات و قبرستان و از سمت شمال به سایت گردشگری و اراضی کشاورزی و از سمت شرق نیز به رودخانه جزلا محدود می‌گردد. راه دسترسی به امامزاده از طریق جادّه خاکی زاجکان در 1500 متری روستای جزلا امکان پذیر می‌باشد و فاصله امامزاده از سه راهی روستای شیت تقریباً 500 متر است.

بنای امامزاده در بالای قلّه‌ای کوچک در میان درختان بلوط در دامنه شرقی کوه معروف به قلعه شیت که از سمت غرب و جنوب به ارتفاعات کوه مشرف است و از سمت شرق نیز به زمین‌های کشاورزی و رودخانه جزلا منتهی می‌گردد واقع شده و چشم انداز آن جالب است. در میان مردم بومی این بقعه به آق امامزاده معروف است که آن به دلیل رنگ سفید بدنه بیرونی بقعه است. بنا طی سال‌های گذشته به وسیله سودجویان مورد حفّاری قرار گرفته است.

مرکزیّت این بنا، مقبرة امامزاده محمّد ماهوری است که به اعتقاد اهالی، از نوادگان امام محمّدباقر (می‌باشد.

بنا مربوط به قرن هفتم هجری بوده که با چند قطعه سنگ قبری که بدست آمده در زمان صفویّه مورد مرمّت قرار گرفته است. مقبره، هشت ضلعی منتظمی است که هر ضلع آن 2.47 متر طول دارد. بر مرکز بنا گنبدی تک پوسته‌ای قرار دارد که به وسیله قلوه سنگ ساخته شده است. در هر ضلع بنا یک روزنه تعبیه کرده‌اند که تأمین کننده نور داخل بقعه می‌باشد. مصالح بکار رفته در شالوده بنا قلوه سنگ با ملات آهک است. ورودی بنا در سمت شمال قرار دارد. بنا از بیرون با آهک اندود شده و داخل بنا با استفاده از ملات گچ اندود گردیده و دارای طاق‌نماهایی در هر هشت ضلع کار شده است و چهار طاقنما در چهار ضلع اصلی بزرگ‌تر از طاقنماهای اضلاع فرعی می‌باشد. در اطراف مقبره گورستان وسیعی از دورة اسلامی وجود دارد. بر روی دامنه پشته پراکندگی سفال مشهود است. تراکم سفال یک تکّه در هر دو متر مربّع است؛ که احتمالاً مربوط به زوّار یا ساکنان در محل است. بیشترین قبور گورستان در شمال و شرق مقبره قرار دارند. نزدیک‌ترین منبع آب به محوّطه رودخانة فصلی است که از فاصلة 150 متری شرق محوّطه می‌گذرد.

این بنا به دلیل سبک معماری و سنگ قبر بدست آمده در حین خاکبرداری از داخل بنا که به عهد صفویّه برمی‌گردد و همچنین داشتن ضریح با قدمت 1263 هجری قمری از آثار شاخص شهرستان طارم به حساب می‌آید که در فهرست آثار باستانی به ثبت ملّی خواهد رسید.