- سه شنبه ۲۵ شهریور ۹۳
بقعة این امامزاده در جنوب بلوار خواجه نصیرالدّین طوسى شهر ساوه (خیابان فلاحت) واقع شده و مورد توجّه اهالى شهر ساوه مىباشد.
ساختمان فعلى بقعه، بنایى چهار گوش است که ایوانى باریک در جبهه شمالى آن قرار دارد. داخل بنا چهار طاقنما در چهار ضلع است که در اصل از چهار جبهه داراى درى بوده و فعلا درِ ساده شمالى آن باقى مانده و مدخل دو درِ دیگر را تیغه نمودهاند.
به نظر مىرسد که اصل بنا به شکل هشت گوش با خشت و گل و در زوایا با نماکارى آجرى بوده است ولى بعدها زوایاى این بنا را پر کرده و با نما کارى آجرى، این ساختمان را به شکل چهار گوش در آوردهاند. ضمناً ایوانى در شمال و راه پلهاى در شمال شرق بنا وجود داشت. این بقعه فاقد هرگونه تزئیناتى است و فقط در خارج بنا در پیشانى ایوان چند کاشى سرمهاى رنگ دیده مىشود.
مهمترین تزئینات که از قدیم در این بنا باقى مانده، نقوش روى ملاط آجرها در گوشه شمال شرقى پشت راه پلهها مىباشد و مربوط به دورة ایلخانان مغول، قرن هفتم هجرى است و شباهت زیادى به تزئینات ایلخانى مسجد جامع ساوه دارد.
بنابراین، با در نظر گرفتن سبک بنا و چند ترک به خصوص تزئینات روى ملاط بین آجرها، اصل بنا را متعلّق به قرن هفتم هجرى معرّفى مىکند که با خشت و گل ساخته شده و سپس در زاویهها با آجر پوشش یافته است. بعدها در اثر ویرانى در زمان قاجاریّه روى دیوارهاى خشت و گلى با آجر نماکارى شده و به صورت چهار گوش در آوردهاند. پشت بام ورودى گنبدِ عرقچینى آن، آجر فرش و لبه بنا با آجر، هره چینى شده است.
مرقدِ امامزاده حدود یک متر از کف بقعه ارتفاع دارد. قبلا مرقد گلى بوده و سنگ قبرى نداشته است اما با هماهنگى میراث فرهنگى، مرقد مرمّت و با سنگ مرمر پوشش یافته است. صندوق چوبى قدیمى امامزاده به کنارى گذاشته شده و بجاى آن، ضریح آلومینیومى طلایى و سفید رنگ با طرح مشبک لوزى شکل از مرقد محافظت مىکند.
زمین و ازاره بقعه با سنگ مرمر پوشانده شده و الباقى دیوار گچ اندود است. کف با فرش و موکت پوشیده شده و عملیات مرمّتى بقعه در سال 1381 از سوى میراث فرهنگى اقدام شده و نسبت به کانال کشى و چاه رطوبت گیر در اطراف دیوارها و پى بنا، سفید کارى و سنگفرش نمودن محیط داخل و تعویض آجرهاى فرسوده و بندکشى کل بنا، هره چینى سردر ایوان و مرمّت راه پله پشت بام و نیز نصب درِ چوبى ورودى بنا از کارهاى انجام شده است.
از گذشته تاکنون این بنا به نوادة بزرگوار امامزاده محمّد عابد بن امام موسى کاظم شهرت داشته و در بین مردم نیز به فرزندِ امام هفتم خوانده مىشده است. برخى از محقّقین معتقدند که وى با ده واسطه به امام هفتم نسب مىرساند که از قرار ذیل است:
سیّد بشیر بن سعداللَّه بن عبداللَّه بن ابى نصر محمّد
بن ابى‌تغلب محمّد بن على بن ابى الطیب احمد بن ابى على
حسن بن محمّد الحایرى بن ابراهیم المجاب بن محمّد العابد
بن امام موسى کاظم .
وى سیّدى جلیل القدر، عظیم الشان و بسیار بزرگوار بود. او نواده سیّد ابراهیم المجاب است که به جهت رد السلام از ضریح امیرالمومنین یا سیّد الشهداء به مجاب
ملقّب شد. او صاحب چندین فرزند بود که جملگى به خاطر ترس از خلیفه وقت، متوکّل عبّاسى ابتدا به ارجان و سپس
به کرمان مهاجرت نمودند. آرامگاه او اینک یکى از بزرگترین مزارات سیرجانِ کرمان به شمار مىرود. برادر او که به
محمّد حایرى مشهور است در کرمان ماند و اینک آرامگاه
او در شهر کرمان به سیّد محمّد مشهور است. سیّد محمّد حایرى در کرمان صاحب چندین فرزند شد که یکى از
آن‌ها سیّد ابوعلى حسن نام داشت که سیّدى محترم و
جلیل القدر بود. او صاحب سه فرزند بود که یکى از
آنان ابوطیب احمد نام داشت که زیاده با حشمت و بزرگوار بود. او نیز سه فرزند از خود به یادگار گذاشت که
جملگى صاحب نسل شدند. یکى از آنان على بود که از او محمّد و عبداللَّه به وجود آمد. علّامه اعرجى به جاى عبداللَّه، هبة اللَّه نوشته است. به هر حال، عبداللَّه دو فرزند داشت
یکى حسن و دیگرى محمّد، سیّد حسن فرزندى داشت بنام سیّد سعد اللَّه که از او امامزاده سیّد بشیر به وجود آمد
که زیاده با حشمت و بزرگوار بود. نوادگان او در حله به آل البشیر مشهور و معروف هستند.
بنا به نقلى سیّد بشیر به آوه مهاجرت نموده تا از
محضر بزرگان این شهر استفاده برد تا اینکه عاقبت در
حین برگشت در مکان کنونى فوت نموده و دفن شد. فرزند
او سیّد حسین نیز به همراه پدر بود که در ساوه سکونت اختیار کرد و بنا به نقلی بعدها پس از فوت در مقابل
آرامگاه پدرش دفن شد.
بقعة سیّد بشیر به شمارة 2757 و در تاریخ 22/04/1379 به ثبت آثار ملّی و تاریخی رسیده است.
- ۲۲۱۲
- ادامه مطلب
