مزارات ایران و جهان اسلام

در شش کیلومترى شهر ترک، و 35 کیلومترى شهرستان میانه، در روستاى کندوان بر فراز تپّه‏اى کوچک، ساختمانى کوچک و سادة گلى، نورافشانى مى‏کند که ایمان و محبت را در قلوب مردم روستا و اطراف آن گسترانیده است.

بناى امامزاده متعلّق به دوران صفویّه با گنبدى عرقچینى و دو گلدستة کوتاه است. قبر امامزاده در سرداب واقع شده و عیناً در زیر گنبد ضریح و مرقد آن قرار گرفته است. در کنار امامزاده، قبرى است که به غلام امامزاده مشهور و معروف است. مسجدى قدیمى که بدون شک متعلّق به اواسط دورة زندیه است، در کنار بقعه به چشم مى‏خورد که اصل بناى آن با چوب است. بناى بقعة امامزاده محمّد توسّط پنج ستون کوچک دو مترى تشکیل یک ایوان کوچک را داده و از همین جا دو مدخل به حرم راه دارد. در بالاى دیوار سمت جنوب بقعه، تابلویى وجود دارد که نوشته شده: «این بنا با همّت و تلاش هیأت امناى امامزاده محمّد فرزند امام جعفر صادق ‰ توسّط معمار میراث فرهنگى در سال 1382 هـ . ش تعمیر و تجدید بنا شد».

در میان اهالى منطقه، امامزاده اسماعیل، پسر امامزاده محمّد کندوان شناخته مى‏شود. بنابراین وى به طور قطع ابو جعفر محمّد بن على بن الحسین بن على الخارص ابن محمّد الدیباج ابن امام جعفر صادق ‰ است که نسب شریفش با چهار واسطه به امام جعفر صادق ‰ منتهى مى‏شود و ملقب به اطروش بود و داراى هشت فرزند معقب بود که در اهواز، قزوین، بغداد، قم و مراغه و مرو و موصل سکونت داشته‏اند، علماى انساب نام سه تن از فرزندان وى به اسامى موسى، حمزه و حسین را ذکر نموده‏اند و از بیان باقى اسامى آنان باز مانده‌اند که ظاهراً به جهت قلیل العقب و یا بلاعقب بودن پسران دیگر سیّد محمّد بوده است که از جملة آنان، سیّد اسماعیل شهر میانه است.

در ابتداى روستاى کندوان نیز مزار کوچک تازه ساختى است که به امامزاده‏ام کلثوم خوانده مى‏شود و اهالى معتقدند که خواهر سیّد محمّد است. آقاى حبیب میرزایى دبیر روستاى کندوان، تابلویى از شرح حال محمّد الدیباج ابن امام جعفر صادق ‰ در حرم نصب نموده، و طبق شهرت بقعه که او را فرزند امام جعفر صادق ‰ مى‏دانند، شرح حال وى را نوشته است این در حالى است که محمّد الدیباج در جرجان به شهادت رسیده و اینک آرامگاه او در بالاى تپّه‏اى در مسیر گرگان به آزاد شهر واقع شده است و این سیّد محمّد از احفاد همان سیّد محمّد دیباج است که در این بین چهار واسطه از قلم افتاده است. ظاهراً میانه، در گذشته از توابع مراغة بزرگ بوده چه این‏که سیّد محمّد و نوادگان او را از واردین به مراغه ثبت کرده‏اند. به هر حال او سیّدى جلیل القدر، شریف و از بیت جهاد و شجاعت و سرورى و تقوى است، و اکثر اجداش به علم و تقوى آراسته بودند. به احتمال قوى وفات او در نیمة نخست قرن پنجم هجرى اتّفاق افتاده است.

بناى امامزاده محمّد به شمارة 11264 در تاریخ 10/11/1383 به ثبت آثار ملّی و تاریخى رسیده است.