- دوشنبه ۲۴ شهریور ۹۳
مشهور به «کمرزیارت»، بقعة این امامزاده پس از عبور از پاسگاه شهید سالارى و به فاصله 10 کیلومترى جادة آسفالته و در قلّه کوه جیز یا ترشیز واقع شده و از پاى کوه تا مرقد امامزاده، باید از 472 پله کوچک و بزرگ عبور نمود تا به ارتفاع دو هزار مترى از سطح دریا رسید. در دو طرف این پلّه ها، درختان پسته کوهى و گز به چشم مى خورد.
ساختمان بقعه که در گذشته تنها سنگ چین بود، در دو دهة قبل با همت افراد خیّر، به صورت دو اتاق تو در تو ساخته شد که اتاق اول آن را مرقد امامزاده تشکیل مىدهد و به ابعاد 7×6 متر است و در آن از جانب شمال باز مىشود. اتاق کوچکى در قسمت مشرق قرار دارد که ابعاد آن 2×3 متر است. در وسط اتاق مرقد، ضریح بسیار جالبى با استفاده از آلومینیوم و با شبکههاى چوبى و طرح ضریحهاى اصفهان ساخته و بر روى قبر نصب است و ابعاد آن 80/1×20/2 متر مىباشد. داخل این ضریح، ضریح آهنى کوچکى قرار دارد. ایوان بقعه که رو به شمال است. صحن کوچکى به مساحت 150 متر با تسطیح کوه پدید آوردهاند و در شرق آن نیز یک فضاى صد مترى تعبیه کردهاند.
طرح جامع توسعة بقعه در حال اجراست و در سال 1370 راه پلّه بقعه ساخته و در سال 1383 جادة آن آسفالت شد. زایر سرا در سه طبقه با 700 متر زیر بنا، و سالنى به مساحت دویست متر و یک سالن دیگر به مساحت چهار صد متر توسّط افراد خیّر ساخته شد که با این حال چون غیر اصولى بوده، اما باز هم نیاز بقعه را بر طرف ننموده است. به اعتقاد اهالى امامزاده یحیى فرزند حضرت محمّد عابد بن امام موسى کاظم است. اما این ادعا منشأ صحیحى ندارد.
سلطان حسین تابنده در خصوص این زیارتگاه مىنویسد:
«دیگر از جاهایى که سابقه تاریخى براى مردم دارد محل معروف به «کمر زیارت» مىباشد که آن را چاه مزار هم گویند و از زمانهاى قدیم مورد توجّه عالیه مردم گناباد بوده و اثر تاریخى آن فقط یک قبر است که در بالاى کوه واقع شده. مردم بدان جا اعتقاد کامل دارند، و چون در نزدیک ارتفاع کوه واقع شده از این رو به کمر زیارت معروف گردیده است. این محل در یکى از کوههاى طرف مغرب گناباد و در بیست و سه کیلومترى غرب عمرانى واقع شده است. نام این کوه و کوههاى نزدیک آن به طورى که آقاى حاج شیخ محمّد حسین صدر افصحى بیلندى نقل از کتابى که نام آن را تاریخ رخى مىگفتند کوه جیز به کسر جیم بوده که شهر آباد کوچکى به نام میمند داراى شش هزار نفوس و چندین مسجد و چند هزار باغ در دامنه آن واقع شده بوده، و به طورى که ایشان اظهار مىداشتند احمد بن حسن میمندى وزیر سلطان محمّد غزنوى اهل آنجا بوده. ولى نگارنده با جستجوى زیادى که کردهام این کتاب را پیدا نکرده و ندیدهام و در کتب فرهنگ فارسى هم نام جیز ذکر نشده است، دربارة شخصى هم که در آنجا مدفون است، مدرک تاریخى به نظر نگارنده نرسید و به طورى که آقاى حاج سیّد مهدى عبادى که از فضلا و وعاظ معروف گناباد مىباشند استماع شده و ایشان از مرحوم کربلایى ملا عبّاس شمس الذاکرین دلویکى نقل نمودهاند،
یکى از فرزندان حضرت سجاد در آنجا مدفون مىباشد و آن مرحوم آن را مستند به مدرک ذکر نموده بوده و آقاى صدر افصحى از یکى از وعاظ گناباد او را ابراهیم بن موسى بن جعفر ذکر کردهاند، و بعض دیگر از فضلاى گناباد نام او را یحیى فرزند محمّد بن موسى بن جعفر گفتهاند، و بعضى هم احتمال مىدهند که از علویین ملازمین امامزاده محمّد فرزند حضرت موسى بن جعفر که در کاخک مدفون است بوده که پس از
حرکت ایشان با همراهان از طرف ترشیز به گناباد در آنجا وفات یافته و مدفون شده باشد، ولى هیچ کدام مبتنى بر مدرک معتبرى نیست.
این قبر در قسمت بالاى کوه واقع شده و قبلاً فقط مقدار زیادى سنگ روى آن انباشته بوده و ساختمان نداشته، چندى قبل به همّت جمعى از مردان نیکوکار و معتقد گناباد به ساختمانى در آنجا که دیوارهاى آن از آجر و مستحکم است اقدام شده، ولى هنوز به پایان نرسیده و در نظر دارند سقف آن را با تیر آهن بپوشانند.
عامه مردم گناباد و محولات و بلکه جاهاى دیگر در اطراف بدان جا عقیده کامل دارند و براى زیارت مىروند و کرامات و خوارق عادات هم نسبت مىدهند، و نذرهایى هم مىکنند و گوسفند براى قربانى در آنجا مىبرند و تقسیم مىکنند و مخصوصاً گوسفندان داران خیلى بدان جا اعتقاد دارند و
حتى به قرار مسموع از نیشابور و سرخس هم چوپانان براى زیارت بدان جا مىآیند و براى معالجه گوسفندان خود
از چشمه آبى که در پایین قبر واقع است کوزهاى آب نموده
با خود مىبرند.
درویش ژولیده کرمانى به نام رمضان و معروف به ملنگ نیز مجاور آنجا به عنوان خادم بود که بسیار با ایمان و یک نوع حالت جذبه داشت و بعداً به بیدخت آمده خدمت حضرت آقاى صالح علیشاه در طریقت نعمة اللهیه وارد شد. مردم بدو نیز علاقه و عقیده کاملى داشتند، و در جمادى الاولى 1369 قمرى در بیدخت با حال جذبه و با اراده و تصریح به مرگ خود به اختیار خوابیده و جان را به جانان تسلیم نمود
و در صحن مزار بیدخت مدفون گردید و اکنون فرزندش
به نام غلامرضا به جاى پدر در آنجا مجاور و به نام خدمت
در کمر زیارت سکونت دارد. به قرار مسموع در آن محل
مار بسیار است ولى چون مردم آنجا را مقدّس مىدانند
اقدام به کشتن مارها نمىکنند از این رو مارها هم به کسى صدمه نمىرسانند».
- ۲۶۸۲
- ادامه مطلب
