مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده عبدالقهّار ـ ساوجبلاغ

بقعة این امامزاده در روستاى ورده و در چهار کیلومترى شمال شرق روستاى کردان واقع شده و تا جادّة کرج ـ قزوین بیش از 27 کیلومتر فاصله دارد.

ساختمان بقعة امامزاده عبدالقهار در آن سوى رودخانه و در دامنه کوهى مشرف بر روستا و درّه قرار گرفته و چشم انداز آن فوق العاده زیبا است.

براى آن‌که بتوان از دامنة تپّه براى بناى بقعة امامزاده استفاده نمود، صفّه‏هاى مختلفى با اختلاف سطح نسبت به یکدیگر ایجاد نموده‏اند و سپس به کمک راه‏هاى شیب دار و پلکان‏هایى از صفّه‏اى به صفّه دیگر راه مى‏یابند محلى که بناى امامزاده در آن‌جا استقرار یافته سکویى وسیع است، مجموعة بناى، کنونى طرحی مستطیل شکل است درِ ورودى به محوّطه مقابل ورودى امامزاده در سمت شمال قرار دارد که سمت راست آن اتاق ساده خادم امامزاده واقع شده است. سراسر جانب شرقى صفّه را مجموعه بناهاى امامزاده در بر گرفته است. نخست از درى به یک محوّطه سرپوشیده یا رواق نخستینى که در شمالى‏ترین قسمت بنا قرار دارد وارد مى‏شویم. در سمت شرقى این محل و پشت دیوار جنوبى آن، انبارى قرار دارد که دیوارهاى آن با سنگ قلوه ساخته شده و سقف آن تیرریزى شده است. در جنوب رواق کوچک و انبار پشت آن رواق اصلى مقابل حرم قرار دارد که طول آن 50/8 متر و عرض آن 40/3 متر است. پوشش رواق مزبور در جلو بصورت مسطح و تیرریزى شده و در عقب به کمک قوسهاى آجرى و پوشش گچ انجام گرفته است. تمامى عرض و نماى ضلع غربى رواق مزبور را در چوبى مشبکى که قسمت بالاى آن قوس دار مى‏باشد، فرا گرفته است. قسمت اصلى امامزاده یا حرم آن در سمت جنوبى رواق مزبور واقع شده و به کمک درى به عرض 5/1 متر به حرم راه مى‏یابیم. طرح حرم در داخل عبارت است از یک چهار ضلعى کامل که طول هر یک از اضلاع 60/4 متر و ضخامت دیوارهاى آن 20/1 متر مى‏باشد. دیوارهاى جانبى حرم فاقد هرگونه تزئین است و در وسط دیوار غربى حرم دو پنجره چوبى مشبک
بر روى یکدیگر در قطر دیوار جاسازى شده است.
پوشش نخستین حرم به کمک چهار گوشواره و سپس گاوبندى‏هاى روى آن‏ها به انجام رسیده است. در حال حاضر چهار چوب در ورودى حرم داراى طرح گل و برگ و بته‏هاى دهان اژدرى است. ضریح مزبور صندوق مستطیل شکلى است بطول 11/2 و عرض 18/1 متر که دو دیواره طولى آن بوسیله چهار قاب منبت با نقش گل و بته زینت یافته است. شیوه کارى صندوق آنرا جزء آثار ارزنده دورة صفویّه قرار داده است. کتیبة بسیار زیباى صندوق بر روى دیواره عرضى آن قرار دارد که با خطى خوش کنده کارى شده  است. در کتیبه مزبور عنوان شاه طهماسب صفوى که صندوق در عهد او ساخته شده چنین ذکر گردیده است:

«ابوالمظفر شاه طهماسب بهادرخان» در مقابل ضلع غربى حرم، رواق دیگرى قرار دارد که طول آن 50/4 متر و عرض آن سه متر و قطر دیوار شمالى آن که در ورودى دیگر در آن قرار دارد، 40/1 متر است. ضلع جنوبی این رواق در مشبکى فرا گرفته و چنانکه گفته شد در ضلع شرقى نیز دو پنجره چوبى مربوط به حرم نیز مشاهده مى‏شود و در پشت دیوار جنوبى حرم، انبارى قرار دارد که در سال‏هاى اخیر ساخته شده است.

بطور کلى باید گفت که قدیمى‏ترین قسمت مجموعه مزبور عبارت از همان بناى چهار گوشه حرم است و سپس رواق‏هاى شمالى و غربى و پیش رواق شمالى به آن افزوده شده است، در حال حاضر نماى غربى بنا را در خارج سه طاق نماى وسیع که سراسر آن را درهاى ارسى چوبى مشبک پوشانیده فرا گرفته است و با توجّه به طرح و نقش درهاى چوبى در عین سادگى نماى مزبور جلوه خاص و جالبى دارد. گنبد بالاى حرم روى بام مجموعه بناهاى مورد بحث قرار گرفته و به شکل هرمى خودنمایى مى‏کند، پایه گنبد داراى طرح دوازده ‌ضلعى است که طول هر ضلع آن 85/1 متر و ارتفاع دوازده گانه از کف بام 20/2 متر است سپس از روى اضلاع دوازده گانه مزبور دوازده یال بطرف بالا و نوک هرم امتداد یافته است که طول هر یک 90/6 متر است. شکل گرفته است. قسمت پائین گنبد تا ارتفاع 20/2 مترى آن در حال حاضر با سیمان پوشانده شده و قسمت بالا با یال‌هاى دوازده‌گانه هرم با کاشى‏هاى فیروزه‏اى 15×15 سانتى‏متر تزئین شده است. باید دانست
که گنبد مزبور نظیر سایر بناهاى مشابه آن در مناطق همجوار از آجر بوده است. در گذشته در قسمت بالایى هرم میله‏اى بوده که سه گوى سفید در امتداد هم بر روى آن قرار داشته است. نگارش دو مورد از قدیمى‏ترین سنگ قبرها در این منطقه به این صورت است:

1. وفات مرحوم محمّد بک باقر ولد مرحوم طلیم خان سنه 1235.

2. وفات مرحوم مغفور مبرور آقا سیّد جواد ولد مرحوم معصوم فى سنه 1271.

همچنین قدیمى‏ترین یادگاریهایى که بر روى دیوارها نوشته شده به این شرح است:

1. سیّد محمّد بن میرزا محمّد الحسن تاریخ 992 شهر رمضان.

2. لطفعلى گورانى سنه 1203 هـ . ق.

از طرح‌هاى انجام شده براى این امامزاده می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود؛ اجراى دیوار سنگى محوّطه، پاکسازى و مطالعات جبهه شرقى و کف سازى بام، اصلاح عایق و پوشش بام در سال 1381.

به اعتقاد اهالى، امامزاده ابوالحسن ملقّب به عبدالقهار از نوادگان حضرت امام موسى کاظم ‰ است. اما متأسّفانه تاکنون مدرکی که این ادّعا را تایید کند به دست نیامده است.

اخیراً توسّط ادارة میراث فرهنگی ساوجبلاغ، محوّطه سازی شکیلی جهت زیباسازی، استحکام و سهولت دسترسی زائران و مراجعان و احیاناً اقامت آنان انجام شده است.

بخش اعظم محوّطه سازی عبارت است از بازسازی حریم پیرامونی حرم، دیوار سازی سنگ فرش حیاط و تدارک و آماده‌سازی مسیر پلکانی عبور زائران از درّه مجاور به حرم مطهّر.

این بنا به شمارة 1791 و در تاریخ 5/10/1375 به ثبت آثار ملّی و تاریخى رسیده است.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده