مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

بقعه دوازده امام یزد

محراب اصلی بنا بعدها با سنگ قبر شیخ احمد فهّادان که روی آن اسامی دوازده امام حک شده، پوشیده شده و شاید به خاطر وجود همین سنگ قبر باشد که بنا به دوازده امام معروف شده است. در زوایای فوقانی بنا، ترنبه‌هایی از نوع پتکانه کار شده است که صورت مربع را خیلی زود به هشت ضلعی رسانده و گنبدی به دهانه 5/8 متر بر آن زده‌اند. ارتفاع تیزک گنبد تا کف بنا حدود 12 متر است. گنبد دارای مقطعی با خیز کم است و ضخامت پوستة گنبد نیز متغیّر می‌باشد. گنبد فعلاً یک پوسته است و احتمالاً پوستة بیرونی آن از نوع گنبد نار بوده است.

«پوپ» ایران شناس نامدار، در خصوص این بنا می­نویسد: «اهمیّت بیشتر بنا به خاطر شیوة طاق‌زنی و پوشش آن است. در این جا، مسأله قرار دادن گنبد بر روی چهار گوش به طور کامل حل شده است. در راه حل‌های پیشین، حوزة انتقال فشار، باریک و فشرده بود و ظاهراً زائدة مکانیکی فاقد زیبایی با خصلت خاص بود؛ ولی در بقعة دوازده امام، این حوزه کاملاً توسعه یافته و به صورت جزء مسلّط به تمام مجموعه است».

درون بنا، مزیّن به نقوش گچبری و طراحی رنگین بسیار زیباست. از خصوصیّات بسیار ممتاز ابن بنا، گچبری محراب آن است که در عداد شاهکارهای هنری دورة سلجوقیان به شمار می­آید.

 

 

 

 

 

تصاویری مختلف از زوایای بقعه باشکوه دوازده امام

 

 

 

بر جانب شرق بنا، کتیبه‌ای رنگی بر دیوار گچی وجود دارد که حکایت از نام بانیان و تاریخ ساخت بقعه دارد. متن این کتیبه، در حاشیه‌ای از نقوش گل و بوته بدین قرار است: «ممّا امر ببنا[ء] هذه القبة المبارکة ... ابوالنجم و الاسفهسلار الجلیل ... ابویعقوب بدرو اسحاق ابن اینال مولینا امیرالمؤمنین ابتغاء مرضاة الله و ثوابه فی شهر رمضان سنة تسع و عشرین و اربع مائة» (429 ﻫ .ق).

تاریخ ساختمان اصلی، براساس کتیبة مذکور، مربوط به دورة سلجوقی است؛ هرچند عده‌ای آن را به قبل از این دوره منتسب می­سازند. ابویعقوب اسحاق و ابوسعید بدر، دو تن از سرداران ابوجعفر علاء الدّوله و از سلسله کاکویان یزد است که از جملة چهار سرهنگی بوده‌اند که حصار شهر یزد و دروازة آن را به امر علاءالدوله در سال 432 ﻫ . ق
بنا کرده‌اند.

در دورة مغول نیز تزئیناتی در این بنا صورت گرفته است. این بقعه به شمارة 207 جزء بناهای تاریخی ایران به ثبت رسیده است.[1]

 


[1]- یادگارهای یزد2: 311-315، معماری ایران: 100، شیوه‌های معماری ایران: 170-169، فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران: 71، نیارش سازه‌های طاقی در معماری اسلامی‌ایران: 125-122، مجموعة راهنمای جامع ایرانگردی (استان یزد) 28: 92-93، سیمای میراث فرهنگی یزد: 100-101.

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده