مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده هارون ولایت اصفهان

بناى تاریخى هارون ولایت که بقعه و سردر کاشى‏کارى آن از آثار دورة سلطنت شاه اسماعیل اوّل و مورّخ به سال 918 هـ . ق است، از اماکن مقدّس و زیارتگاه‏هاى عمدة شهر اصفهان به شمار مى‏رود که داراى بقعه، ضریح، رواق و یک گنبد کاشى‏کارى و دو صحن در شمال و مغرب بقعه است. صاحب مدفن را از اولاد و احفاد حضرت امام على النقى(ع) ذکر کرده‏اند.

بقعة هارون ولایت، از سمت مغرب به وسیلة درى به محوّطة کوچکى باز مى‏شود که در اطراف آن، حجراتى است و جرزها و پشت بغل‏هاى اطراف آن با تزیینات معقلى نفیس تزیین شده است. این محل به وسیلة سردر مجلّلى به صحن شمالى هارون ولایت مرتبط مى‏شود. کتیبة این سردر به خط ثلث با کاشى معرّق بر زمینة لاجوردى به شرح زیر است: «بذکره قد اتّفقت عمارة دارالولایة مشهد قبلة الاسلام بمیامن فیض بحر وجود جدّه العلّى الذى قال النبى فى شانه انت منّى بمنزلة هارون من موسى علیهم السلام فى ایّام خلافة ولى الولایة فى الافاق مالک سریر الخلافة بالاستحقاق الغازى المجاهد فى سبیل اللَّه بقاطع البرهان ناصرالمومنین ابى المنظفر السلطان شاه اسماعیل بهادر خان لازال ابواب تعمیم الخیرات و لطفه مفتوحة و اقطار الارض بابواب معدلته معصورة و الامصار بسعى معمار احسانه معمورة وسیعه للحسنات و کان مشکوراً و کتب فى اوایل شهر ربیع الاوّل من سنه 918».

در بالاى این کتیبه، یک اسپر کاشى‏کارى است و در الواح اطراف آن به خط ثلث حنایى رنگ معرّق بر زمینة کاشى لاجوردى، صلوات نستعلیق سفید معرّق بر زمینة کاشى لاجوردى، نام بانى ساختمان در یک شعر به شرح ذیل آمده است:

«باقیان خان دورمش کامکار                 بماند از حسین این بنا یادگار»

در یک شکل مربّع بین دو بغل نماى خارجى سردر به خط بنایى سفید بر زمینة کاشى لاجوردى، اسامى «اللَّه»، «محمّد» و «على» نوشته شده است و در طرفین در چوبى، در دو لوحه به خط سفید معرّق بر زمینة لاجوردى نوشته شده است:

«که شد درب هارونیه اینسان تمام                         بــود روضــه آل خیــر الانام».

در وسط اسپر چوبى بالاى در ورودى به خط نستعلیق مشکى فرو ریخته، اشعارى نفیس نقش شده که حاکى از اقدام شخصى به نام «مرشد» نسبت به تعویض درِ هارونیه در سال 1330 هـ . ق است.

بالاى سکوى راست سردر تاریخى، بر یک لوحة سنگى مرمر بسیار کوچک، نوشته‏اى حاکى از وقف هشت اصله درخت به سال 946 هـ . ق توسّط استاد قاسم وجود دارد.

بین سر در تاریخى و صحن کوچک هارون ولایت، دالانى واقع شده است که از یک طرف به رواق بقعه و از طرف دیگر به صحن مرتبط مى‏شود. در وسط این دالان، سنگابى با کتیبة «وقف محمّد حسین بن مرحوم آقا مسیح به سال 1216» نصب شده است. درِ اصلى ورودى بقعة هارونیه، به صحن شمالى باز مى‏شود و بین این در و در مقبره، رواقى واقع است که تزیینات ازاره‏هاى آن از کاشى‏هاى چهار ضلعى کوچک از نوع سنگینه (کاشى با ماده اوّلیه ریگ معدنى) و داراى نقوش گل و بوته به رنگ آبى بر زمینة سفید است. این کاشى‏ها در نوع خود بى‏نظیرند و در سایر ابنیة اصفهان کمتر دیده مى‏شوند. گنبد رواق تجدید ساختمان شده است. مضمون آن، گواه تعمیراتى است که در دورة فتحعلى شاه قاجار و حکمرانى محمّد حسین خان صدر اصفهانى در این بنا به عمل آمده است.

در طرف راست مدخل بقعه که به سوى رواق باز مى‏شود، یک تخته سنگ مرمرى، یادگار از میرزا محمود الحسینى، ولد مرحوم میرزا محمّد اسماعیل قاینى ـ به تاریخ 1269 هـ . ق نصب شده است.

در داخل بقعه و محراب هارون ولایت، تعدادى جملات و عبارات مذهبى و اسماء اللَّه مورّخ سال‏هاى 1362. 1328 هـ . ق به قلم سیّد عبّاس نقّاش و آقامیرى، نقّاشى شده که از کارهاى جدید است. در ارتفاع دو مترى از سطح بقعه، اشعارى به خط نستعلیق برجسته در الواح جداگانه گچبرى شده که ضمن آن‏ها از اشخاص خیّرى به نام میرزا مهدى و محمّد شفیع نام برده شده است. این اشعار، مورّخ به سال 1067. 1066 هـ . ق به خط محمّد رضا امامى ـ خطاط معروف صفویّه ـ و کتیبة گردنة گنبد هارون ولایت در نماى خارجى آن، به خط بنایى مشکى بر زمینة فیروزه‏اى با کاشى نره شامل سورة فتح است.

ضلع شرقى بنا، مشرف به جادّة قدیم و رو به روى سردر مسجد على شامل یک ایوان با ستون‏هاى سنگى و ایوان‏هاى کوچکى در اطراف آن است و به وسیلة پنجره مشبکى با بقعه ارتباط دارد. سقف سردر شرقى بقعه در این ایوان با مقرنس‏هاى معرّق کاشى‏کارى تزیین شده که قسمتى از آن‏ها پس از خرابى تجدید ساختمان شده است. در نماى خارجى این ایوان، کتیبه‏اى نصب شده که حاکى از اقدام شخصى به نام حاجى جعفر در سال 1329 هـ . ق نسبت به ساختمان این ایوان است.

این بنا تحت شمارة 220 به ثبت تاریخى رسیده است.

 

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده