مزارات ایران و جهان اسلام

سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های ایران جهان اسلام (امامزاده ، بقعه، آرامگاه، مقبره، مزار، گنبد، تربت، مشهد، قدمگاه، مقام، زیارت، معرفی عالمان انساب، کتابشناسی مزارات و زیارت و انساب

امامزاده محمّد - شان آباد

بقعه این امامزاده در میان روستاى شان آباد،[1]در 12 کیلومترى جنوب تویسرکان واقع شده است.

 

اصل بنا، قدیمى و در چند مرحله، قسمت‏هایى به آن افزوده‏اند. اتاق مرقد که قدیمى‏ترین مکان این بقعه است، بین دو فضاى شبستان و حسینیه واقع شده و به شکل مربّع و مستطیل و به ابعاد 6×4 متر مى‏باشد و به اندازه سه پلّکان از کف حسینیه پایین‏تر قرار دارد و داراى رسمى‏بندى‏هاى گچى است. در وسط اتاق، ضریح آهنى مشبّکى به ابعاد 10/2×50/1 و ارتفاع 2 متر قرار دارد. گنبد بنا عرقچینى و ارتفاع آن حدود دو متر مى‏باشد. بنا از خشت و گل ساخته شده و قطر دیوار آن بیش از یک متر مى‏باشد. پیرامون اتاقِ مرقد، یک حسینیه و شبستان به مساحت تقریبى 380 متر مربّع افزوده شده است. ایوان فعلى بقعه در شمال قرار دارد و درى نیز در جنوب بقعه واقع شده است. دور تا دور بقعه، صحن مشجّرى به مساحت سه هزار متر مربّع قرار دارد که درختان گردو، گیلاس و توت فضاى مناسبى را ایجاد کرده است. تعداد 6 زایرسرا در جنوب بقعه قرار دارد که در امتداد آن، کشتارگاهى وجود دارد. این بقعه به همّت ریاست محترم اوقاف تویسرکان، جناب آقاى مهدى روشنى و مسئول مالى آن، آقاى افشار در حال توسعه مى ‏باشد.

 

به اعتقاد اهالى، این آرامگاه متعلّق شاهزاده محمّد، فرزند امام محمّد
باقر  علیه‏السلاماست، و مورد توجّه اهالى روستا و روستاهاى هم‏جوار مى‏باشد و
مى‏گویند، کتیبه‏اى داشته که حکایت از سال 956 ه ق داشته است. مؤسّس
و بانى حرم را رحمت اللّه‏ زنگه معرّفى کرده‏اند.

این بارگاه از یادگارهاى اواسط دوره صفویّه مى‏باشد که در دوره‏هاى
بعدى تعمیر شده است.

چنان که اشاره شد، خفته در مزار شاهزاده محمّد معرّفى شده و بدون
شک، وى سیّد جلیل القدر، عظیم الشأن و عالى مقام ابو جعفر محمّد بن
حسن البصرى بن قاسم بن محمّد البطحانی بن قاسم بن حسن بن زید بن امام
حسن
علیه‏السلام است که با شش واسطه، نسب به امام حسن مجتبى  علیه‏السلام مى‏رساند.
مادرش حمره نام داشت و ظاهرا اُمّ ولد (کنیز) بود. او داراى 2 فرزند پسر به
اسامى ابوعلى حسن و ابوحسین احمد و 2 دختر به اسامى سکینه و
فاطمه بود.[2]

علاّمه نسّابه ابن طباطبا، وى را از جمله نخستین مهاجران علوى به
رودآور ذکر مى‏نماید.[3]فرزندان و فرزندزادگان وى در رود راور (تویسرکان)
سکنى داشته‏اند و اینک مزارات آنان زیارتگاه اهل دل است. ابن عنبه،
نوادگان او را از سادات جلیل القدر و رؤساى و نقباى همدان ذکر مى‏کند.[4]
یکى از آنان سیّد جلیل القدر أبوالقاسم طاهر بن على بن حسن بن ابى جعفر
محمّد
مذکور است که به جلالت شأن[5]و بزرگوارى متّصف و آرامگاه او به
عنوان طاهر بن على در روستاى حاجى آباد تویسرکان زیارت مى‏شود.

خاندان حسن بصرى از مشهورترین سادات حسنى همدان بشمار
مى‏آیند. آنان بالغ بر 3 قرن ریاست معنوى و سیادت و نقابت سادات همدان
را دارا بوده‏اند و اکثر مشاغلى همچون قضاوت و امامت به عهده آنان بوده
است. پسرعموى شاهزاده محمّد، داماد صاحب بن عباد وزیر معروف
شیعى بود؛ از این رو احترام فوق العاده‏اى در قرن چهارم به جهت این
وصلت میمون، به سادات حسنى در همدان شده بود. حضرت شاهزاده
محمّد، سیّدى جلیل‏القدر، عظیم‏الشأن، بزرگوار، با تقوا و بزرگ خاندان
حسنى همدان به شمار مى‏آید و به احتمال قوى، در ثلث اوّل قرن پنجم در
تویسرکان (رود آور) وفات یافته و در این مکان به خاک سپرده است. آرامگاه
دختر او سکینه خاتون در کنار پدر است.

 

[1]- نام قبلى آن، شهین‏آباد است. این روستا در ارتفاع 1540 مترى از سطح دریا واقع شده و تپّه‏اى معتدل و نیمه خشک است. خرّم رود از 9 کیلومترى جنوب خاور آبادى مى‏گذرد و جمعیّت آن 170 خانوار مى‏باشد. کوه خان گرمز در 9 کیلومترى جنوب خاورى آبادى است، کار و پیشه اهالى؛ کشاورزى، باغدارى، دامدارى، پرورش زنبور عسل، داد و ستد، کارگرى و قالیبافى است و فرآورده‏هاى آن؛ انگور، سیب درختى، آلو، گندم، جو، یونجه، شبدر، گاودانه، تره بار و ذرت مى‏باشد. رج فرهنگ جغرافیایى همدان 47: 257.

 

[2]- منتقلة الطالبیّه: 150 - 151.

 

[3]- منتقله الطالبیه: 150-151.

 

[4]- الفصول الفخریّة: 105.

 

[5]- المشجّر الکشّاف لتحقیق اصول السادة الاشراف 2: 92، الفخرى فى انساب الطالبیّین: 105.

 

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی
موضوعات
سایت علمی پژوهشی زیارتگاه های جهان اسلام (معرفی بیش از چهل هزار زیارتگاه)

طراح وبلاگ: سید محمد علوی زاده