مزارات ایران و جهان اسلام

بقعه این امامزاده در 2 کیلومترى جنوب روستاى ینگى قلعه علیا[1] (از دهستان قوشخانه، بخش سرحد)، در 50 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده و مستطیل شکل به ابعاد 4×6 متر است که درب آن از جانب مشرق باز مى‏شود و شامل ایوانى به ابعاد 2×4 و ارتفاع 3 متر است. در اتاق مرقد سنگ قبرى است که روى آن نوشته شده؛ «مرقد مطهّر امامزاده یوسف»، برخى خفته در مزار را درویش یوسف مى‏دانند اما قاطبه اهالى معتقدند که وى از نوادگان امام سجّاد علیه‏السلاممى‏باشد. برخى نام و نسب امامزاده را یوسف بن محمّد بن احمد و از نوادگان امام سجّاد علیه‏السلام ذکر مى‏نمایند که بر صحّت این انتساب دلیلى اقامه نشده و ما نیز به مدرکى که آن را تأیید کند دست نیافتیم.

 بقعه باشکوه این امامزاده در خارج از روستاى منصوران[1] (از دهستان زیارت، بخش مرکزى)، در 7 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى بسیار با شکوه که داراى صحن، گنبد، حرم، ضریح و زائر سرا است. این امامزاده به معصوم زاده امام یحیى علیه‏السلام[2] مشهور است و در نزد مردم از احترام فوق العاده‏اى برخوردار مى‏باشد. این بنا که ظاهراً متعلّق به دوره تیمورى است در دوره صفویّه و قاجاریّه تعمیر شده و اینک جزو آثار صفویّه به شمار مى‏ آید.

هسته مرکزى بنا که اتاق مرقد است به ابعاد 8×8 متر مى‏باشد و از سه جهت داراى درى به داخل است. درِ اصلى فعلاً از جانب شمال باز مى‏شود و دو درِ دیگر در جانب جنوب و مشرق قرار دارد فعلاً مسدود است و در ایّام زیارتى باز مى‏شود.

مشهور به «امامزاده طغان»، بقعه این امامزادگان در میان روستاى توکور[1] (از دهستان تکمران، بخش سرحد)، در 40 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى قبلى بقعه که از خشت و گل ساخته شده بود در حدود 5 سال قبل پس از خواب خانمى به نام طغان تخریب شد و بجاى آن بناى کنونى ساخته شد. این بنا به شکل مربّع و به ابعاد 4×5 متر است که درى در جانب مشرق دارد و یک پنجره نیز در جانب جنوب جهت نورگیرى تعبیه شده است.ایوانى در جانب مشرق با کمک یک ستون چوبى به ارتفاع 2 متر و در ابعاد 2×5 متر احداث شده و در طرفین آن دو پستو جهت روشن کردن آتش ساخته‏اند. در وسط اتاق، صورت قبرى است که به اندازه 10 سانتى متر از کف بقعه با استفاده از آجر بالا آورده‏اند و دور آن یک نیمکت به عنوان صندوق نصب نموده‏اند و سپس بر روى آن پارچه‏هاى سبز گذاشته‏ اند.

بر بالاى بقعه گنبد مخروطى کوچکى به ارتفاع تقریبى 20/1 سانتى متر قرار دارد که اخیراً ایزوگام شده است. زمین زیارتگاه حدود یکصد متر مربّع است. متأسّفانه از دو شخصیّت مدفون در بقعه اطّلاع دقیقى حاصل نشد.

بقعه این امامزاده در بالاى تپّه‏اى مشرف بر درّه و روستاى شرکانلو[1] (ازدهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، با چشم انداز خوب و زیبا، در 5/4 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بقعه، بنایى ساده به ابعاد 6×4 متر است که بام آن چوبى و در کنار آن اتاقکى ساده ساخته شده است.

در وسط بقعه، ضریح چوبى به ابعاد 1×2 متر و به ارتفاع 5/1 متر قرار دارد که بر روى آن پارچه سبز نهاده‏اند. ایام زیارتى بقعه روزهاى چهارشنبه است که زوار عصر روز سه شنبه در صحن بقعه چادر پهن مى‏کنند و شب در همانجا مى‏خوابند. در صحن هزار مترى امامزاده صورت چند قبر یافت مى‏شود. اهالى از نسب شخصیّت مدفون اطّلاعى دقیقى ندارند و گزارشى نیز در کتب محلّى به ثبت نرسیده است.

بقعه این امامزاده در کنار غسّالخانه روستاى نامانلو[1] (از دهستان جیرستان، بخش سرحد)، در 67 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده از خشت و گل و چوب که به صورت مربّع و به ابعاد 5×5 متر ساخته شده و درِ آن از جانب جنوب رو به روستا و درّه باز مى‏شود و چشم انداز خوبى دارد. ایوانى به عرض 3 و طول 5 و ارتفاع 3 متر در جنوب بقعه قرار دارد که توسّط 3 تیر چوبى احداث شده و سقف آن چوبى است. در وسط اتاق، دو ستون چوبى جهت بر قرار کردن سقف طرّاحى شده که در میان آن صندوق چوبى ساده‏اى به ابعاد 1×2 و ارتفاع 70 سانتى متر از قبر محافظت مى‏کند و دور آن پارچه سبز کشیده‏اند. پنجره‏اى در جانب مشرق و طاقچه‏اى در جانب مغرب و شمال جهت نورگیرى تعبیه شده است. بنا در سالیان اخیر با گچ اندود شده و نماى خارجى آن کاه و گل است.

مشهور به «سیّد ناصر»، بقعه این امامزاده در نقطه صفر مرزى، در مجاورت شمال روستاى رباط[1] [2] (از دهستان قوشخانه بخش سرحد)، در 72 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بقعه شامل دو اتاق تودر توست که از سنگ لاشه و ملاط گچ و خشت و گل ساخته شده است. اتاق مرقد به ابعاد 6×7 متر است و دو ستون چوبى در وسط بقعه جهت برقرارى سقف احداث شده و در کنار آن یک صندوق آهنى به ابعاد 1×2 و ارتفاع 80 سانتى متر قرار دارد و با رنگ سبز نقّاشى شده است. بر بدنه سمت شرق صندوق، با رنگ سفید، نوشته شده: «یا سیّد ناصر» اتاق اوّل که به ابعاد 3×7 متر است. درِ آن در جانب شمال قرار دارد وبه عنوان شبستان یا مدخل از آن استفاده مى‏شود. نماى خارجى بنا از کاه و گل است و زمین زیارتگاه قریب به سه هزار متر مربّع مى‏باشد.

بقعه با شکوه این امامزاده در خارج از روستاى مشهد طرقى سفلى[1] (از دهستان گلیان، بخش مرکزى)، در میان مزارع گندم، در 20 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان قرار گرفته است.

بناى قبلى که از خشت و گل و آجر ساخته شده بود و متعلّق به دوره تیموریان بود متأسّفانه تخریب شد. و به جاى آن بناى کنونى ساخته شد که نسبتاً زیبا و با شکوه است.

مشهور به «شاهزاده قاسم»، بقعه این امامزاده در شمال مسجد امام حسین علیه‏السلام روستاى قلعه چه[1] (از دهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، و فاصله 80 مترى آن، در 11 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

نایى ساده از خشت و گل که بام آن چوبى است و توسّط یک ستون چوبى نگهدارى مى‏شود. درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود و در وسط آن صورت قبرى است که به اندازه بیست سانتى متر از کف بقعه بالا آورده و روى آن پارچه سبز نهاده‏اند. مقابل درِ ورودى با استفاده از فضایى 2×2 متر ایوانى تعبیه نموده‏اند. درِ بقعه چوبى و ارتفاع بنا نیز قریب به 3 متر است.

مشهور به «معصوم زاده قاسم»[1] بقعه این امامزاده در انتهاى روستاى فجر آباد[2] (از دهستان زوارم، بخش مرکزى)، در میان گلزار شهدا و قبرستان عمومى روستا، در 30 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى مربّع مستطیل به ابعاد 10×12 متر که از سه جهت داراى درى به داخل بقعه و دو پنجره در طرفین هر جهت قرار دارد. درِ اصلى بقعه از جانب شمال باز مى‏شود و در جانب شرق، سقف اتاق پایین که به عنوان زائر سرا است، حیاط شرق بقعه را تشکیل مى ‏دهد.

بقعه این امامزاده در 500 مترى شمال شرق روستاى دده خان[1] (از دهستان قوشخانه، بخش سرحد)، بر بالاى تپّه‏اى مشرف بر آبادى، در 57 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بقعه، شامل اتاق ساده‏اى از خشت و گل و چوب است که بام آن فرو ریخته و ایوانى در جانب جنوب رو به روستا دارد. صورت قبرى در میان بقعه است که فاقد صندوق و ضریح مى ‏باشد.

بقعه این امامزاده در خیابان معصوم زاده شهرک ولى عصر (عج)، مقابل تپّه تاریخى آرک در شهر شیروان واقع شده است.

بقعه به اندازه 6 پلکان و حدود 20/1 متر از کف صحن ارتفاع دارد و اصل بناى مرقد در غرب مجموعه واقع شده است که به ابعاد 12×12 متر و به ارتفاع بیش از 6 متر مى‏باشد. در میان بقعه ضریح چوبى بسیار زیباى قدیمى به ابعاد 2×3 متر قرار دارد که متعلّق به حرم مطهّر حمزه رضا علیه‏السلام روستاى زیارت بوده است.

درِ ورودى بقعه در جانب جنوب و درى نیز در شمال و مشرق قرار دارد.

بقعه این امامزاده در وسط روستاى توپکانلو[1] (از دهستان تکمران،بخش سرحد)، در 42 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده در کنار منزل آقاى فرج بابایى که به صورت مربّع و به ابعاد5×5 متر است و ایوانى در جانب جنوب دارد که عرض آن 3 و طول آن 5 وارتفاع آن 5/2 متر است و با چوب احداث شده و از خشت و گل ساختهشده است. پنجره‏اى در جانب جنوب بقعه و درى در جانب شرق دارد.

در وسط بقعه، دو ستون چوبى جهت استوار سازى سقف استفاده شده ونزدیک به این دو ستون، صندوق چوبى به ابعاد 30/1×2 متر از مرقدامامزاده محافظت مى‏کند که دور آن پارچه سبز زده‏اند. نماى داخلى وخارجى بقعه با کاه و گل و بخش‌هایی از آن گچ اندود شده است.

بقعه این امامزاده در مقابل مسجد روستا عزیزاللّه‏[1] (از دهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، بر بالاى تپّه‏اى مشرف به روستا با چشم انداز فوق العاده زیبا، در 40 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده و قدیمى از خشت و گل و چوب که شامل ایوان، اتاق و مرقد مى‏باشد. اصل مرقد، در اتاقى به ابعاد 3×7 متر قرار دارد که قریب به یک متر ضخامت دیوار آن است.

بقعه این امامزاده در خارج از شهرک امام رضاى شماره 1 [1] (از دهستان تکمران، بخش سرحد)، بر بالاى کوهى مرتفع با چشم انداز فوق العاده، در 43 کیلومترى شمال غرب شهر شیروان واقع شده است.

پس از قریب به 3 کیلومتر کوه نوردى بسیار سخت، بر بالاى کوه مامک به ارتفاع 1888 مترى، بقعه ساده‏اى از سنگ لاشه و ملاط گل ساخته شده که به ابعاد 4×5 متر است و در وسط آن صندوق کوچکى به ابعاد 1×2 متر نصب مى‏باشد. انگیزه وجودى این امامزاده بر اثر خوابى است که اهالى دیده‏اند و از نام و نسب امامزاده اطّلاع ندارند. علّت نامگذارى بقعه بنام امامزاده عبداللّه‏ بدان جهت است که نام آن معلوم نبوده از اینرو به عنوان یک بنده خدا (عبداللّه‏) معرّفى شده است.

مشهور به «سلطان عبدالرضا»، بقعه با شکوه این امامزاده در جنوب غرب روستاى توده[1] (از دهستان زیارت، بخش مرکزى)، در بالاى تپّه‏اى مشرف بر روستا و با چشم انداز فوق العادّه‏اى زیبا، در 4/16 کیلومترى شهر شیروان
واقع شده است.

بناهاى قبلى که کوچک و تنها داراى دو اتاق تودر تو بوده در چند سال قبل تخریب شد و به جاى آن بناى کنونى که شامل ایوان، گنبد، صحن و ضریح است ساخته شد. اصل بنا به صورت مربّع و به ابعاد 18×18 متر است که در سال 1385 ساخته شده و از چهار طرف داراى درى به داخل است، اما درِ اصلى فعلاً از جانب شمال رو به روستا باز مى‏شود که اخیراً ایوانى در همین جهت در حال ساخت مى‏باشند.

مشهور به «عبدالرحمن بن حسن المجتبى علیه‏السلام» بقعه این امامزاده پشت مسجد روستاى مشهد طرقى علیا[1] (از دهستان گلیان، بخش مرکزى)، در میان قبرستان عمومى، در 21 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان واقع شده است.

بقعه، بنایى تازه ساخت و ساده و به ابعاد 6×8 متر است و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود. در بالاى مدخل قبرستان، سردرى است به ارتفاع 6 متر که حکایت از ساخت این بنا به سال 1377 توسّط جانباز بسیجى برات محمّد کشاورز دارد. ضریح ساده‏اى در داخل بقعه است که ابعاد آن 1×2 متر مى ‏باشد.

مشهور به «شاهزاده عبدالرحمن»، بقعه زیباى این امامزاده در میان روستاى اسطرخى[1] (از دهستان گلیان، بخش مرکزى)، در 19 کیلومترى جنوب غرب شهر شیروان واقع شده است.

اصل اتاق مرقد به ابعاد 6×6 متر است که بیش از یک متر آن را ضخامت دیوار بقعه تشکیل داده است. درِ ورودى آن از جانب مغرب باز مى‏شود و درى در جانب جنوب دارد. دو طاقچه در جانب شرق و شمال جهت افروختن شمع و نهادن کتب ادعیه طرّاحى شده است.

در وسط بقعه، ضریح چوبى به ابعاد 10/1×2 و ارتفاع 2 متر قرار دارد که بر روى آن کتیبه ذیل حکاکى شده است: «مرقد مطهّر حضرت شاهزاده عبدالرحمن بن على بن حسین». این ضریح توسّط برادران ایزدى، صفر على و رضا على، در سال 1370 ساخته شده و متن کتیبه به خط حمید قربانى است.

بقعه این امامزاده در میان روستاى پیرودانلو[1] (از دهستان سیوکانلو،  بخش مرکزى)، بر روى تپّه‏اى مشرف بر آبادى و در کنار مسجد روستا، در 36 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى مربّع شکل به ابعاد 7×7 متر که درِ آن از جانب جنوب رو به آبادى باز مى‏شود و چشم انداز آن زیباست.

در وسط بقعه، دو ستون جهت برقرارى سقف و گنبد خانه تعبیه شده و در میان این دو ستون، صورت قبرى قرار دارد که به اندازه چهل سانتى متر از کف بقعه ارتفاع دارد و بر روى آن پارچه سبز نهاده‏ اند.

بقعه این امامزاده در حاشیه جاده منتهى به روستاى دوین[1] (از دهستان حومه، بخش مرکزى)، در 5/16 کیلومترى جنوب شرق شهر شیروان واقع شده است.

بناى قبلى که از خشت و گل بود در سالیان اخیر تخریب شد و به جاى آن بناى مستطیل شکلى به ابعاد 8×6 متر ساخته شد که درِ آن در جانب جنوب قرار دارد و 2 پنجره در طرفین و پنجره‏اى در مغرب تعبیه شده است. ایوانى به ابعاد 2×8 و به ارتفاع 3 متر در جنوب بقعه احداث شده که توسّط دو ستون آهنى مسقّف شده و کف و تا یک متر از دیوار آن سنگ کارى شده است.

بقعه این امامزاده در خارج از روستاى بوانلو[1] (از دهستان سیوکانلو، بخش مرکزى)، در 36 کیلومترى شمال شرق شهر شیروان واقع شده است.

بنایى ساده از خشت و گل به ابعاد 5×3 متر است که در وسط آن دو ستون جهت برقرارى سقف از آن استفاده شده و درِ آن از جانب جنوب باز مى‏شود. صورت قبرى در داخل بقعه قرار دارد که صندوق چوبى به ابعاد 5/1×20/1 متر از آن محافظت مى‏کند. نماى خارجى بقعه با کاه و گل زینت داده شده است. بر دیوار شرقى بقعه زیارتنامه‏اى نصب است که نام امامزاده را زید بن عبداللّه‏ بن امام سجّاد علیه‏السلام معروف به زیداللّه‏ معرّفى نموده است.